Tłusty czwartek – pączki, faworki i inne słodkie pyszności

Tłusty czwartek to dzień, w którym zapominamy o kaloriach i zajadamy się słodkimi, a często też tłustymi pysznościami. Poznaj przepisy na pączki, faworki i inne przekąski w wersjach tradycyjnych i tych bardziej fit.

Skąd wziął się zwyczaj tłustego czwartku?

Tłusty czwartek to ostatni czwartek przed wielkim postem. To dzień, który rozpoczyna ostatni tydzień karnawału. Zgodnie z tradycją w tłusty czwartek nie żałujemy sobie smakołyków, a kulinarna rozpusta jest usprawiedliwiona. 

Zwyczaj jedzenia pączków zadomowił się w Polsce już w XVII wieku. Data tłustego czwartku zależy od daty Święta Wielkanocy, dlatego dzień ten jest świętem ruchomym. Początkowo pączki nie były przygotowywane na słodko, a miały postać ciasta nadziewanego słoniną, mięsem lub kapustą.  Do tego podawano je z wódką. Około XVI wieku słone nadzienie zastąpiła marmolada.

Pączek – król tłustego czwartku

Jaki powinien być pączek idealny? Ważnym elementem jest biała obwódka dookoła. Oznacza to, że pączek jest wypieczony w odpowiedniej temperaturze na świeżym oleju. Pamiętajmy, że pączek to wciąż bardzo kaloryczny przysmak. Ile kalorii ma jeden pączek? Niestety, całkiem sporo. Średni pączek z lukrem i dżemem ma 70 g = 290 kcal. 

Najbardziej popularny jest pączek z nadzieniem różanym. Oto jak przygotować pączki z konfiturą z róży:

Składniki:

• 500 g mąki pszennej
• 250 ml mleka
• 100 g roztopionego masła
• 25 g świeżych drożdży
• 5 żółtek
• 3 łyżki cukru
• 1 kieliszek spirytusu
• 1/2 laski wanilii
• 1/2 łyżeczki soli
• konfitura różana
• cukier puder do posypania lub lukier

Przygotowanie:

1. Przygotuj ciasto – w misce umieść rozkruszone drożdże, zasyp 1 łyżką cukru i 3 łyżkami mąki. Następnie zalej  1/4 szklanki letniego mleka i wymieszaj do rozpuszczenia się drożdży. Przykryj ściereczką i odstaw na 15 minut w ciepłe miejsce do wyrośnięcia.
2. Dodaj pozostałe składniki: mąkę, mleko, cukier, żółtka, roztopione masło, ziarenka z laski wanilii, spirytus oraz sól.
3. Wyrabiaj kilka minut, aż ciasto będzie gładkie i elastyczne. Ponownie odstaw przykryte do wyrośnięcia na około godzinę. Ciasto powinno podwoić swoją objętość.
4. Po tym czasie wyrośnięte ciasto wyłóż na oprószony mąką blat i krótko wygniataj (przez około 2 – 3 minuty) pozbywając się pęcherzy powietrza.
5. Ciasto podziel na ok. 20 porcji. Każdą część spłaszcz na placek i na środku umieść solidną łyżkę konfitury.
6. Placki dokładnie zlep i połóż łączeniem ciasta do spodu na podsypanej mąką desce.
7. Z ciasta uformuj kule. Odstaw do wyrośnięcia na następne 30 minut.
8. W dużym, szerokim garnku rozgrzej olej do temperatury 180 stopni.
9. Wyrośnięte pączki wkładaj na odpowiednio nagrzany olej i smaż partiami przez około 2 minuty z każdej strony, na złoty kolor.

Czy pączki mogą być fit?

Świetnym pomysłem na słodką przekąskę w Tłusty Czwartek są pączki lekko odchudzone, ponieważ nie smażone w głębokim oleju tylko pieczone w piekarniku. Bardzo udaną wersją tradycyjnych pączków są pączki w wersji bezglutenowej, gdzie mąkę pszenną zastępuje gotowa mieszanka bezglutenowa.

Chrupiące faworki (chrusty) 

Faworki to chrupkie ciastka o słodkim smaku, w kształcie złożonej kokardki smażone na głębokim tłuszczu tak jak tradycyjne pączki. Faworki nazywane są także chrustem, chruścikami, lub kreplami.

Tradycyjne faworki – jak je zrobić?

Do przygotowania faworków potrzebne będą:

• 400 g mąki pszennej
• 5 żółtek
• 1/2 szklanki śmietany 18%
• szczypta soli
• 1 płaska łyżka cukru pudru
• 1 łyżka spirytusu
• tłuszcz do głębokiego smażenia np. olej rzepakowy
• cukier puder do podania

Przygotowanie:

1. Do miski wsyp mąkę, cukier puder i sól. Dokładnie wymieszaj. Pośrodku mąki zrób wgłębienie, dodaj żółtka i spirytus.
2. Następnie stopniowo dodawaj śmietanę i mieszaj za pomocą łyżki, by składniki się połączyły. Ciasto powinno mieć gęstą, zwartą konsystencję.
3. Gdy składniki się połączą zagnieć ciasto ręcznie – na początku będzie dość zwarte i spójne. Takie ciasto należy dokładnie wybić wałkiem (polega to na uderzaniu ciasta wałkiem) do momentu, aż na powierzchni ciasta pojawią się małe pęcherzyki. Wybijanie ciasta porządnie je napowietrzy i nada lekkości i chrupkości.
4. Kiedy ciasto stanie się elastycznie, podziel je na dwie części. Jedną z nich rozwałkuj na cienki placek, a drugą odłóż przykrytą ściereczką.
5. Rozwałkowane ciasto pokrój na wąskie paski ok. 3×10 cm. Każdy pasek natnij wzdłuż pośrodku i przewlecz przez otwór końcówkę wstążki. Tak samo postępuj z drugą częścią ciasta.
6. Faworki smaż na rozgrzanym oleju z obu stron na złoty kolor. Usmażone chruściki odsącz na ręczniku papierowym. Pozostaw do przestudzenia. Przed podaniem oprósz cukrem pudrem.

Faworki na szybko

Tradycyjne faworki są dość czasochłonne, dlatego pokażę jak zrobić faworki ekspresowe. Do ich wykonania potrzebne będą:

• 320 g mąki pszennej
• 1 łyżka miękkiego masła
• 1 jajko
• 3 żółtka
• 6 łyżek śmietany 18%
• 1 łyżka spirytusu

Przygotowanie:

1. Wszystkie składniki umieść w misce i bardzo dokładnie wyrób na gładką i miękką masę. 
2. Stolnicę posyp mąką i cienko rozwałkuj na niej ciasto. Nożem wykrój długie prostokąty. Każdy pasek natnij wzdłuż pośrodku i przewlecz przez otwór końcówkę wstążki.
3. Tak przygotowane faworki wkładaj do garnka z rozgrzanym olejem i smaż na jasnozłoty kolor. 
4. Usmażone chrusty kładź na papierowych ręcznikach i odsącz z tłuszczu. Ostudzone faworki przełóż na talerz i posyp cukrem pudrem.

Faworki z piwem

Kolejne pyszne chruściki na piwie, które przygotowuje się bardzo szybko. Do faworków z piwem potrzebne będą tylko 4 składniki.

• 240 g mąki pszennej
• 4 żółtka
• 2 łyżki cukru
• 1/4 szklanki jasnego piwa

Przygotowanie:

1. Żółtka umieść w misce, dodaj dwie łyżki cukru. Ucieraj kilka minut przy użyciu miksera na gładki, jasny i gęsty krem.
2. Dodaj mąkę oraz piwo i wymieszaj ciasto. 
3. Na oprószoną mąką stolnicę wyłóż ciasto. Wyrób - ciasto powinno być gładkie i elastyczne. 
4. Takie ciasto należy dokładnie wybić wałkiem (polega to na uderzaniu ciasta wałkiem).
5. Rozwałkuj ciasto na cienki placek - nie grubszy niż 1,5 mm. Nożem wykrój kwadrat a następnie tnij prostokąty o wymiarach 3x10 cm lub większe. Po środku każdego prostokąta wykonaj nacięcie. Złap za jedną stronę i wywiń przez środek.
6. Tak przygotowane faworki wkładaj do garnka z rozgrzanym olejem i smaż na jasnozłoty kolor. 
7. Usmażone chrusty kładź na papierowych ręcznikach i odsącz z tłuszczu. Ostudzone faworki przełóż na talerz i posyp cukrem pudrem.

Faworki z piekarnika

Faworki z piekarnika to sprawdzony przepis na mniej tłuste faworki. Do ich wykonania potrzebne są:

• 200 g mąki pszennej tortowej
• 40 g masła
• 2 żółtka
• 3-5 łyżek gęstej śmietany 18%
• 1 łyżka cukru pudru
• 1/3 łyżeczki soli

Przygotowanie:

1. W misce umieść przesianą mąkę, dodaj sól i cukier puder. Dodaj zimne masło i rozetrzyj rękami żeby nie było widać grudek. 
2. Dodaj żółtka i powoli zgniatając dodawaj po łyżce śmietany aż ciasto będzie można wyrobić. Powinno być zwarte i elastyczne.
3. Ciasto podziel na 4 części i każdą rozwałkuj na stolnicy na cienki placek. Rozwałkowane ciasto potnij na paski i uformuj faworki przeplatając jeden koniec przez nacięcie wzdłuż każdego paska. 
4. Tak przygotowane chrusty układaj na blasze wyłożonej papierem do pieczenia.
5. Piecz ok. 10 minut w piekarniku nagrzanym do 180 st. C.

Pączki czy faworki? A może faworki drożdżowe?

Nie musisz wybierać między faworkami a pączkami, bo ich połączenie też jest pyszne! Oto lista składników do ich przygotowania:

• 500 g  mąki
• 250 ml ciepłego mleka
• 100 g  rozpuszczonego masła
• 50 g drożdży
• 2 łyżki cukru
• 2 jajka
• 1 łyżka spirytusu
• olej do smażenia,
• cukier puder do posypania

Przygotowanie:

1. Do ciepłego mleka dodaj rozkruszone drożdże, cukier oraz tyle mąki by ciasto miało konsystencję śmietany. Rozczyn odstaw w ciepłe miejsce.
2. Do wyrośniętego rozczynu dodaj mąkę, alkohol oraz jajka. Przez kilka minut wyrabiaj ciasto. Następnie dodaj do niego rozpuszczone masło i wyrabiaj jeszcze około 5 minut. 
3. Gotowe przykryj ściereczką i odstaw do wyrośnięcia. Gdy podwoi ono swoją objętość wyłóż na stolnicę i wałkuj na grubość około 6 -7 mm. 
4. Rozwałkowane ciasto potnij na paski i uformuj faworki przeplatając jeden koniec przez nacięcie wzdłuż każdego paska. 
5. Faworki smaż na rozgrzanym oleju z obu stron do zrumienia. Gotowe odsącz na papierowym ręczniku. Posyp cukrem pudrem.

Oponki serowe

Szybkie w przygotowaniu, smaczne i apetyczne są także oponki z serem. Do ich przygotowania potrzebne będą składniki:

• 500 g mąki pszennej
• 500 g sera półtłustego
• 100 g cukru
• 250 ml kwaśnej śmietany
• 2 łyżeczki cukru waniliowego
• 4 żółtka
• 1 łyżeczka sody oczyszczonej
• 1 łyżeczka octu

Przygotowanie

1. W misce umieść przesianą mąkę z sodą, dodaj przeciśnięty przez praskę ser, cukier, cukier waniliowy, żółtka, ocet oraz śmietanę. Połącz składniki i zagnieść gładkie ciasto.
2. Z ciasta wykrój szklanką kółka. Następnie na środku wykrój małą dziurkę kieliszkiem lub zakrętką. 
3. W dużym garnku rozgrzej tłuszcz. Oponki smaż z obu stron, na złoty kolor.
4. Gotowe układaj na ręcznikach papierowych, aby ociekły z tłuszczu.
5. Lekko ciepłe posyp cukrem pudrem.

Tłusty czwartek z hiszpańską nutą – zaskocz gości pysznymi churros!

Churros to tradycyjny hiszpański wypiek z ciasta parzonego, a następnie smażonego w tłuszczu. Do przygotowania hiszpańskich smakołyków potrzebne będą:

• 200 g mąki
• 250 ml mleka
• 50 g masła
• 4 jajka
• 2 łyżki cukru
• 1 łyżka cukru waniliowego
• szczypta soli
• olej do smażenia
• cukier puder do posypania

Przygotowanie

1. W garnku umieść mleko z masłem, cukrem, cukrem waniliowym i solą. Zagotuj. Dodaj mąkę, zmniejsz ogień i ucieraj drewnianą łyżką przez ok. 2 minuty, aż powstanie gładka masa.
2. Przełóż do miski i ostudź. Wbij po jednym jajku i miksuj do połączenia się składników w gładkie, jednolite ciasto.
3. Masę nałóż do rękawa cukierniczego i wyciskaj ok. 10 cm kawałki ciasta bezpośrednio do rozgrzanego  tłuszczu. 
4. Smaż po około 2 minuty z każdej strony na złoty kolor, odłóż przy pomocy łyżki cedzakowej na ręcznik papierowy.
5. Po przestudzeniu posyp cukrem pudrem.

Słodkie wykończenie przysmaków na tłusty czwartek

Polewa lukrowa to niezawodny sposób na dekorację wszelkiej maści wypieków – ciast, ciasteczek czy pączków.

• 1 białko jaja kurzego
• 150 g cukru pudru
• 5-6 kropli soku z cytryny

Przygotowanie:

1. Do miski wrzuć białko. Dodaj sok z cytryny i przesiany cukier puder. 
2. Miksuj mikserem ok. 10 minut na niskich obrotach. Lukier powinien być gładki i lśniący.
3. Lukier powinien spływać z łyżeczki strumieniem. Wtedy jego konsystencja jest właściwa i możesz przystąpić do dekorowania wypieków.