Co do ciasta zamiast mąki?

Zamienników mąki pszennej szukają często osoby nie tylko dbające o smukłą sylwetkę, ale również osoby chore na celiakię czy też stosujące konkretne diety, np. paleo. Jakie są najpopularniejsze zamienniki stosowane w domowych wypiekach?

Mąka w diecie bezglutenowej

Dieta bezglutenowa oznacza rezygnację ze spożycia pszenicy i jej odmian. Dietę taką zaleca się osobom z celiakią i alergią na gluten, czyli białko zapasowe zbóż takich jak żyto, jęczmień czy pszenica. Celiakia i alergia na gluten to dwie odmienne choroby, chociaż objawy są bardzo podobne. Nadwrażliwość na gluten powoduje między innymi: bóle głowy, nudności, zmęczenie, bóle mięśniowe i wiele innych problemów. Co je zatem różni? W przypadku alergii, dolegliwości mogą być przejściowe i mogą zniknąć, natomiast celiakia to choroba polegająca na trwałej (trwającej całe życie) nietolerancji glutenu. Leczenie obu chorób sprowadza się do wyeliminowania glutenu z diety. Warto jednak pamiętać, że osoby z dobrą tolerancją glutenu nie powinny z niego rezygnować, lecz spożywać produkty zbożowe w zbilansowanych proporcjach.

Zdrowe zamienniki mąki pszennej

Opis kilku najpopularniejszych typów zamienników mąki pszennej do wypieków:

• Mąka kokosowa jest uzyskiwana z miąższu orzecha kokosowego, jako produkt uboczny wytwarzania mleka i oleju kokosowego Ma lekki posmak i aromat kokosa, ale nie jest słodka. Mąka kokosowa jest bogata w błonnik. Jej regularne używanie przyczynia się do obniżenia poziomu cukru we krwi. Do czego używać mąkę kokosową? Sprawdza się bardzo dobrze w plackach, omletach, muffinkach, a także w połączeniu z innymi mąkami do wypieku chleba.

• Mąka orkiszowa skład tej mąki zależy przede wszystkim od tego jak została ona wyprodukowana. Całe ziarna orkiszu mielone na mąkę dają najgrubszy w konsystencji produkt, a zarazem najzdrowszy. Charakteryzuje się delikatnym, orzechowym smakiem. Mąka orkiszowa jest produktem bardzo wartościowym, jest bogata w białko, błonnik, żelazo, magnez oraz witaminy B3 i B6. Mąkę orkiszową można stosować do wypieku chleba, naleśników, ciast, pierogów, makaronów.

• Mąka kukurydziana jest pozyskiwana z dojrzałych kolb kukurydzy, które podlegają procesom suszenia i przemiału. To produkt bogaty w wiele cennych składników, np. magnez, potas, żelazo, fosfor, witaminy A, E i witaminy z grupy B. Mąka ma żółty kolor i lekko słodki smak. Idealnie sprawdzi się do wypieku ciast, naleśników, deserów, chleba.

• Mąka ryżowa jest często używana w diecie bezglutenowej. Jest delikatna, ma neutralny smak, dlatego jest dobrym zamiennikiem mąki pszennej. Powstaje ze zmielonego ryżu (oczyszczonego białego lub nieoczyszczonego brązowego). Mąki ryżowej można użyć do zagęszczania zup i sosów oraz do pieczenia ciast i naleśników.

• Mąka gryczana wytwarzana jest z ziaren gryki. Charakteryzuje się szarobrązową barwą, dzięki czemu nadaje wypiekom ciemniejszy kolor. Mąka jest bogata w aminokwasy, lizynę oraz metioninę, które odpowiadają między innymi za produkcję przeciwciał, enzymów i hormonów. Mąkę gryczaną wykorzystuje się do wypieków chleba, ciast, bułek i wyrobu makaronów.

• Mąka ziemniaczana wytwarzana jest z ziemniaków. Skrobia ziemniaczana występuje we wszystkich bulwach ziemniaków. Mąka jest bezsmakowa i ma delikatną strukturę.  Wykorzystywana jest jako zagęszczacz do zup, sosów, kisieli, budyniów, wypieku ciast, ciasteczek. Można ją też dodawać do placków ziemniaczanych, klusek śląskich.

• Mąka migdałowa jest otrzymywana przez zmielenie migdałów. Charakteryzuje się słodkim smakiem i białą barwą. Mąka migdałowa to doskonałe źródło magnezu, żelaza i wapnia. Jej włączenie do diety niesie wiele korzyści dla zdrowia - zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy, obniża ciśnienie krwi oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób serca. Mąka migdałowa jest zdrową alternatywą dla tradycyjnej mąki pszennej i można jej używać do wypieku ciast, muffinów, ciasteczek, do przygotowania naleśników, placuszków, racuchów oraz jako dodatek do wypieku chleba.

• Mąka jaglana powstaje w wyniku zmielenia kaszy jaglanej. Ceniona jest za właściwości prozdrowotne, które zawdzięcza zawartości witamin z grupy B, lecytyny, soli mineralnych, białka. Uważana jest także za składnik pomocny w profilaktyce nowotworowej. Stosuje się ją jako zamiennik mąki pszennej – do przygotowywania naleśników czy gofrów, do pieczenia chleba oraz ciast. Doskonale zagęszcza również sosy oraz zupy.

• Mąka owsiana produkowana jest z pełnych ziaren owsa. Charakteryzuje się oryginalnym, orzechowym smakiem, dlatego jest idealna do ciastek i naleśników. Świetnie sprawdzi się do wypieku babeczek. Ma wiele zdrowotnych właściwości. Zawiera bardzo dużo błonnika, świetnie obniża cholesterol oraz jest bogata w witaminy z grupy B.

• Mąka z tapioki to skrobia pozyskiwana z korzenia manioku. Nie posiada charakterystycznego smaku ani zapachu. Tapioka znalazła zastosowanie w kuchni jako zagęszczacz do zup czy sosów. Sprawdzi się także do naleśników, racuchów, omletów, sufletów, budyniu.

• Mąka sojowa powstaje przez drobno zmielone ziarna soi. Mąkę wyróżnia lekko orzechowa nuta smakowa. Można ją stosować do zagęszczenia sosu, zupy lub do wypieku chrupkich ciastek, krakersów. Jest cennym źródłem błonnika spożywczego o niskim wskaźniku obciążenia glikemicznego. Nie tylko nie podnosi poziomu cukru we krwi, ale zapewnia sytość i poprawia przemianę materii.

• Mąka amarantusowa powstaje z nasion szarłatu, czyli amarantusa. Jest coraz bardziej popularna. A to dzięki wysokiej zawartości cennych składników: żelaza, wapnia, magnezu. Bogata w minerały, antyoksydanty i błonnik, którego ma nawet więcej niż otręby owsiane. Mąka ta działa jak naturalny „polepszacz”, dzięki czemu wypieki są pulchniejsze. Można z niej przyrządzać wiele pysznych dań: placuszki, ciasta, naleśniki, racuchy, a także zagęszczać zupy czy sosy.

• Mąka z ciecierzycy otrzymywana jest ze zmielonych ziaren ciecierzycy (grochu włoskiego). Mąka ta odznacza się wyjątkowo dużą zawartością białka. Ma niski indeks glikemiczny. Węglowodany zawarte w ciecierzycy wolno przenikają do krwi nie powodując gwałtownego wzrostu glukozy, dzięki czemu energia pozostaje w organizmie na długo. W kuchni mąka z ciecierzycy z powodzeniem zastępować może bułkę tartą lub mąkę pszenną przy panierowaniu kotletów. Można z niej przygotować również naleśniki i lekkie ciasta.

• Mąka arachidowa powstaje z orzechów arachidowych posiada smak oraz aromat orzeszków ziemnych. Zawiera cenny błonnik, kwas foliowy, fosfor, cynk, magnez, witaminy z grupy B oraz witaminę E - silny antyutleniacz. Mąka arachidowa sprawdza się podczas panierowania mięs i zagęszczania zup, a także robienia placków i naleśników.

Inne zamienniki mąki pszennej

A to jeszcze nie wszystko. Na rynku dostępne są także takie rodzaje jak: kasztanowa, ze spiruliny, z jęczmienia, z bananów itp. Warto eksperymentować z różnymi rodzajami mąki, nawet gdy nie chorujemy na celiakię czy alergię na gluten. To cenne źródło składników odżywczych i zupełnie nowe doznania smakowe.