Rodzaje herbat świata

Herbata to jeden z najpopularniejszych napojów na świecie. Jej nazwy są wynikiem różnorodnego sposobu pozyskania i przetworzenia ich liści. Wbrew pozorom, herbata pochodzi z rośliny jednego rodzaju, która różni się jedynie odmianami. Czemu zawdzięcza fakt, że jest spożywana wszędzie, niezależnie od kultury?

Właściwości herbaty

Przede wszystkim, herbata to źródło ważnych związków aktywnych – katechin. Mają one działanie przeciwutleniające i hamują procesy starzenia się komórek naszego organizmu. Napój z liści herbaty ma też właściwości przeciwmiażdżycowe – jej regularne spożycie wpływa na zmniejszenie stężenia cholesterolu we krwi i tym samym zmniejsza ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego. Herbata to również źródło kofeiny, znanej nam dobrze chociażby z kawy. W przypadku tego pierwszego naparu, kofeina nazywa się teiną. Dzięki pobudzającemu działaniu teiny, herbata wpływa na zwiększenie tempa przemian metabolicznych w organizmie – między innymi wspomaga proces utraty tkanki tłuszczowej. Z uwagi na zawartość kofeiny, liście herbaty dodaje się też do kosmetyków (jako ekstrakt), co powoduje zwiększenie napięcia skóry, jej jędrności i daje efekt odmłodzenia. Jedyny w zasadzie minus związany ze spożywaniem herbaty to fakt, że może ona hamować wchłaniane niektórych składników mineralnych, jak żelazo czy wapń.

Odmiany liści herbacianych różnią się od siebie nie tylko smakiem, ale również temperaturą parzenia. O ile czarną herbatę można zalać wrzątkiem, tak na przykład zieloną czy białą już niekoniecznie. W tym przypadku temperatura wody waha się w granicach 60-85°C, w zależności od rodzaju liści. Aby perfekcyjnie przygotować ulubiony napar, warto rozważyć zakup czajnika z regulacją temperatury. W tej roli doskonale sprawdzą się czajniki z serii Styline marki Bosch – sam możesz wybrać, jaką temperaturę powinna osiągnąć woda: 70°C, 80°C, 90°C lub wrzątek. Urządzenia te posiadają tryb utrzymania stałej temperatury wody przez 30 minut, dzięki czemu już nigdy nie będziesz musiał się spieszyć podczas rytuału parzenia herbaty.

Jakie są rodzaje herbat?

• Herbata czarna
• Herbata zielona
• Pu-erh (czerwona)
• Oolong (niebieska)
• Herbata biała
• Rooibos
• Yerba mate
• Herbaty owocowe
• Herbaty ziołowe

Liście herbaty chińskiej

Najpopularniejsza z herbat to herbata czarna – jej powstawanie opiera się o cztery etapy (więdnięcie, skręcanie liści, fermentacja, suszenie). W efekcie powstaje produkt całkowicie sfermentowany.

Herbata zielona to ta powszechnie uznawana za najzdrowszą. Nie jest ona sfermentowana, ponieważ na pewnym etapie jej liście są poddawane procesowi inaktywacji (obniżenie lub całkowite zatrzymanie procesu) zawartych w nich enzymów. Ma cierpki, trawiasty smak. Wyróżnia się kilka odmian herbaty zielonej, wśród których najpopularniejsze to sencha czy matcha.

Pu-erh to herbata czerwona, charakteryzująca się procesem dojrzewania oraz przyspieszonej fermentacji na słońcu. Pu-erh należy do herbat niecałkowicie sfermentowanych. Ma ziemisty posmak i – co może wydawać się interesujące – jej barwa jest ciemniejsza niż herbaty czarnej.

Oolong to herbata niebieska, nazywana także turkusową lub szmaragdową. Ma owocowy, słodkawy, nawet kwiatowy posmak. Jej proces produkcji jest uznawany za najbardziej skomplikowany (ze względu na liczbę etapów, ich skomplikowanie oraz czas trwania) ze wszystkich herbat. Oolong jest częściowo fermentowana.

Biała herbata – charakteryzuje się brakiem fermentacji podczas produkcji. Jej susz nie składa się z liści, a z pąków rośliny Camelia sinensis. Jest delikatna, bez cierpkiego posmaku i trawiastego aromatu.

Rooibos

Nie jest to typowa herbata, choć zwykło się zaliczać ten napój właśnie do herbat. Rooibos to napój z czerwonokrzewu – jego liści (przypominających igły sosnowe) i kory. Napój rooibos ma rubinowy kolor i charakteryzuje się łagodnym posmakiem o lekko miodowej nucie, nie ma też charakterystycznej dla herbat goryczki, ponieważ nie zawiera garbników. Nie ma też w nim kofeiny. Rooibos jest popularny szczególnie w Ameryce Południowej i RPA.

Gatunkiem spokrewnionym z czerwonokrzewem jest miodokrzew. Napój z miodokrzewu to Honeybush, a jego nazwa wywodzi się od miodowego posmaku i aromatu. Napój ten, podobnie jak rooibos, jest wolny od goryczki, nie zawiera także kofeiny i nie działa pobudzająco – wręcz przeciwnie, ma właściwości uspokajające. Może być też podawany przy przeziębieniach, a do tego jest dobrym źródłem żelaza, jak na napój z suszu roślinnego.

Yerba mate

Napar z ostrokrzewu paragwajskiego jest niezwykle popularny w Ameryce Południowej. Tam też ma znaczenie kulturowe i wiąże się z nim wiele legend czy zwyczajów, w śród których chyba najbardziej znanym jest rytuał cebar, czyli celebracja przyjaźni. Przygotowywaniu omawianego napoju towarzyszy ściśle określony rytuał. Nie powinno się przygotowywać i pić tego napoju samotnie – zazwyczaj przyrządza się go i pija według hierarchii. Cebador, najważniejsza w danej grupie osoba, przygotowuje napar i wypija pierwsze, najbardziej esencjonalne (i gorzkie), kilka łyków yerba mate. Podstawowymi zasadami przygotowania yerba mate jest temperatura wody, która powinna mieścić się w przedziale między 70 a 84°C. Istnieje też wiele naczyń i akcesoriów do przygotowywania tego napoju, najważniejsze z nich to bombilla i tykwa – rurka z sitkiem oraz naczynie w kształcie bombki. Yerba mate jest ceniona ze względu na swoje działanie pobudzające (ma więcej kofeiny od kawy!) oraz przeciwutleniające – chroniące komórki organizmu przez starzeniem.

Herbaty owocowe

Ten rodzaj naparów najczęściej przygotowuje się na bazie suszonych owoców, płatków kwiatów i innych elementów roślin, charakteryzujących się specyficznym aromatem. Bardzo popularnymi składnikami herbat owocowych są zatem suszone wiśnie, maliny, jabłka, porzeczki, a także płatki hibiskusa i dzikiej róży. Wiele aromatu dodaje też starta, wysuszona skórka cytryny czy pomarańczy. Herbaty owocowe dobrej jakości są tylko i wyłącznie naturalnie aromatyzowane. Co ważne, poza walorami smakowymi, produkty te nierzadko są źródłem związków bioaktywnych o dobroczynnym działaniu w organizmie – najczęściej wspomina się o bogactwie związków fenolowych, które działają przeciwutleniająco.

Herbaty ziołowe

Bardzo popularne są także napary z ziół, które nie tylko są spożywane ze względu na smak i aromat, ale także świetnie orzeźwiają i – co najważniejsze – mają wpływ na zdrowie, samopoczucie i funkcjonowanie organizmu. I tak na przykład napar z mięty jest świetnym remedium na problemy żołądkowo-jelitowe, melisa znana jest ze swoich właściwości uspokajających i może redukować zaburzenia snu. Hibiskus charakteryzuje się owocowym, nieco tropikalnym aromatem, ale poza tym może wpływać na obniżenie ciśnienia krwi. Z kolei napar z żeń-szenia świetna nada się dla osób borykających się z problemami z koncentracją, pamięcią, wymagającym zwiększenia sił witalnych.

Oznaczenia na opakowaniach herbat

Wbrew pozorom, bardzo wiele informacji możemy wyczytać z tego, co widać na opakowaniu danej herbaty. Istnieje bowiem ścisła klasyfikacja herbat i obowiązkiem producenta jest poinformowanie konsumentów o cechach produktu. I tak oto mamy następujące oznaczenia herbat na ich opakowaniach:

• Golden – oznacza herbaty zawierające pączki rośliny, zwykle oznacza bardzo wysoką jakość;
• Pure – wysokiej jakości herbaty z całych listków;
• Pekoe – oznacza krótkie, delikatne liście w danej herbacie;
• Blend – mieszanka różnego rodzaju liści i elementów drzewa herbacianego;
• Souchong – to duże, podłużnie zwinięte liście herbaty;
• Fannings – to słabszej jakości herbaty z pyłu herbacianego, miału, pokruszonych liści;
• Dust – to najsłabszej jakości herbata, typowo z odsiewu, pyłu herbacianego i miału – zwykle w herbatach ekspresowych.

Korzystając z bogactwa rodzajów herbaty oraz ich zdrowotnych właściwości – warto włączyć różnorodne napary, nie tylko z liści krzewu herbacianego, do swojej diety. Szczególnie, że dosłownie na każdą porę roku i niemal na każdą okazję znajdzie się trunek pasujący do chwili.