Mamy z nią do czynienia na co dzień – jest zawarta w niemal każdym produkcie spożywczym, a już zwłaszcza w tych przetworzonych. Ludzki organizm potrzebuje jej do funkcjonowania. Sól, bo o niej mowa, warunkuje prawidłową gospodarkę elektrolitową w organizmie. Jest niezastąpiona nie tylko w kontekście zdrowia, ale też w kuchni – przecież sól kuchenna to najpopularniejsza w naszym kraju przyprawa. Nic dziwnego, że dawniej sól nazywano „białym złotem”.
Czy sól jest zdrowa?
Na początku warto podkreślić fakt, że sól, a dokładniej chlorek sodu, jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. To podstawowe w diecie źródło chloru i sodu, niezależnie, czy to sól kuchenna, himalajska, różowa,. Jednak trzeba pamiętać, że nadmiar soli ma negatywny wpływ na zdrowie. Dzienna, dopuszczalna dawka soli to 5 gramów, a więc około 1 płaskiej łyżeczki. To bardzo niewiele, biorąc pod uwagę, jak dużo soli jest ukryte w produktach, które codziennie spożywamy. W znacznych ilościach sól znajduje się w kostkach rosołowych, konserwach, gotowych sosach, wędlinach, a także przekąskach takich jak chipsy, paluszki, krakersy, a nawet słodkie batony. Dlatego niedobór soli występuje w społeczeństwie niebywale rzadko i o wiele bardziej należy obawiać się nadmiaru tej przyprawy. Ponadto warto wybierać takie rodzaje soli jak jodowana, morska czy kamienna – są zdrowsze, ze względu na zawartość dodatkowych mikroelementów.
Zastosowanie soli spożywczej
Zastosowanie soli kuchennej przede wszystkim jest znane z życia codziennego. Sól nadaje smak i wydobywa aromat potraw. Może być wykorzystywana także w celu konserwowania żywności – na przykład zasypuje się nią mięsa albo przechowuje produkty spożywcze w roztworze o wysokim stężeniu soli. Z kolei dodanie szczypty soli do ubijanych białek powoduje, że piana ubija się szybciej.
Aby idealnie ubić pianę z białek, warto wykorzystać sprawdzony sprzęt, który nie zawodzi i który wręcz wykonuje pracę za nas.. Należą do nich roboty kuchenne MUM marki Bosch. Robot OptiMUM posiada inteligentny czujnik SensorControl Plus. Dzięki niemu robot zakończy swoją pracę, gdy ciasto drożdżowe będzie idealnie zagniecione, a białka jaj – idealnie ubite.
Zastosowanie soli nie ogranicza się jednak tylko do kuchni. Ze względu na właściwości (dużą higroskopijność, czyli pochłanianie wilgoci), sól można umieścić w miejscu mocno zawilgoconym lub wyłożyć ją na talerzyku, na przykład w łazience. Przy okazji sól pochłonie też nieprzyjemne zapachy w pomieszczeniu, a także z rąk (na przykład po krojeniu cebuli, czosnku) czy z naczyń oraz desek do krojenia. Wystarczy tylko przetrzeć dłonie solą przed umyciem ich mydłem albo przemyć naczynia roztworem soli.
Co ciekawe, roztwór soli może ułatwiać… ostrzenie noży. Wystarczy na 30 minut przed ostrzeniem włożyć sztućce do rozpuszczonej w wodzie soli (w stosunku 1 łyżka soli na szklankę wody). Kolejne mało znane, ale skuteczne zastosowanie soli to odświeżanie tkanin. Zanurzenie firan na 3 minuty w osolonej wodzie spowoduje ich widoczne rozjaśnienie, natomiast plamy z różnego rodzaju materiałów można usunąć za pomocą roztworu 3 łyżek amoniaku spożywczego i połowy łyżeczki soli.
Rodzaje soli spożywczej
Sól oczyszczona, tzw. sól kuchenna
To najpopularniejsza sól w naszych domach. Króluje nie tylko na polskich stołach – jest także szeroko stosowana w przemysłowej produkcji żywności. Minusem tego produktu jest fakt, że jest on praktycznie pozbawiony wartości odżywczych i mikroelementów. Sól kuchenna jest wydobywana w podziemnych kopalniach i pierwotnie zawiera dodatek mikroelementów. Następnie, w procesie oczyszczania, są one usuwane i czasami – lecz nie zawsze – ponownie dodawane w procesie produkcyjnym.
Przykładem wzbogacanej w mikroelementy soli jest sól jodowana – przemysłowy dodatek jodu zapewnia ludziom odpowiednie pokrycie zapotrzebowania na jod. Istnieje również sól z dodatkiem kwasu foliowego, fluoru czy żelaza. Natomiast ilość sodu w tego rodzaju soli jest porównywalna z solą morską. Sól kuchenna jest najtańszą z dostępnych soli, dlatego też jest tak szeroko stosowana.
Sól himalajska
Jej cechą charakterystyczną jest różowa, łososiowa barwa wynikająca z dodatku mikroelementów i braku procesu oczyszczania tej soli. Istnieje nawet czarna sól himalajska, zawdzięczająca ciemną barwę wysokiej zawartości żelaza. Sól himalajska pierwotnie pochodzi z Pakistanu. W przeciwieństwie do soli oczyszczonej, ta zawiera takie mikroelementy jak wapń, żelazo, potas czy magnez, jednak ilości tych pierwiastków pozostają śladowe. Sól himalajska charakteryzuje się niższą zawartością sodu niż sól kuchenna. Pochodzenie oraz fakt, że to jedna z najczystszych soli na świecie powodują, że sól spod Himalajów nie należy do najtańszych.
Sól morska
Bardzo wdzięczna – szczególnie w kuchni. Sól morska, jak sama nazwa wskazuje, powstaje przez odparowanie morskiej wody. Z reguły jest to sól pełnowartościowa, nierafinowana, a do tego to sól jodowana przemysłowo, zatem nie jest pozbawiona mikroelementów. Ponadto ilość sodu w soli morskiej jest porównywalna do zawartości tego pierwiastka w soli oczyszczonej. Warto jednak podkreślić, że sól morska nie zawsze smakuje tak samo. W zależności od pochodzenia może być mniej lub bardziej zasobna w pewne mikroskładniki, a ich zawartość wpływa na posmak soli. Jedna może być delikatna i łagodna, inna zaś ostrzejsza i bardziej wyrazista, dlatego warto próbować różnych rodzajów soli od wielu producentów.
Czy warto dodawać sól do dań? Jak najbardziej, jednak należy robić to z głową.
Jeśli zdarza Ci się regularnie jeść „na mieście”, nie dodawaj soli do potraw, które gotujesz w domu. Dzięki takiemu rozłożeniu podaży soli, możesz mieć pewność, że nie przesadzasz z ilością tego produktu.
