Pokrzywa – właściwości i zastosowanie

Choć pokrzywa kojarzy nam się głównie z nieprzyjemnym uczuciem spowodowanym poparzeniem w przypadku kontaktu z jej liśćmi, tak naprawdę ta roślina ma szerokie zastosowanie w medycynie ludowej, kosmetyce, a nawet w kuchni. Za sprawą swoich prozdrowotnych właściwości jej liście wykorzystywane mogą być do przygotowania herbaty lub naparów leczniczych, a także jako składnik niektórych potraw, takich jak koktajle, sałatki czy zupy.

Właściwości pokrzywy

Pokrzywa zawiera wiele cennych witamin, minerałów i składników aktywnych, których działanie na nasz organizm jest bardzo skuteczne, bez względu na to, w jakiej postaci będziemy ją spożywać. Jakich cennych mikroelementów dostarcza nam pokrzywa? To przede wszystkim:

• witamina K,
• witamina C,
• witaminy z grupy B (B1, B2, B5),
• witamina A,
• żelazo,
• potas,
• magnez,
• jod,
• fosfor,
• krzem
• flawonoidy.

W medycynie wykorzystywane są zarówno liście i ziele pokrzywy, jak również jej korzenie, choć w nieco mniejszym stopniu. Jednym słowem – cenna jest cała pokrzywa. Właściwości, z których jest przede wszystkim znana to:

• działanie moczopędne i oczyszczające organizm z toksyn,
• normalizacja glikemii u osób z zaburzoną gospodarką węglowodanową,
• łagodzenie stanów zapalnych i bólu, między innymi w chorobach reumatycznych,
• zdolność do podwyższania poziomu żelaza w naszym organizmie,
• obniżanie ciśnienia i poziomu „złego” cholesterolu we krwi,
• łagodzenie objawów przerostu prostaty,
• działanie antybakteryjne, skuteczne nie tylko w leczeniu infekcji czy stanów zapalnych jamy ustnej, ale również przy stosowaniu zewnętrznym,
• wzmacnianie odporności naszego organizmu.

Ze względu na swoje działanie pokrzywa powinna więc być stosowana przede wszystkim przy:

• reumatyzmie i bólach stawów,
• zatruciach,
• infekcjach dróg moczowych,
• kamicy nerkowej,
• alergiach,
• przeziębieniu i grypie,
• stanach zapalnych skóry,
• trądziku,
• anemii,
• nadmiernym wypadaniu włosów.

Herbata z pokrzywy – jak zrobić?

Najprostszym sposobem na wykorzystanie dobroczynnych właściwości tej niepozornej rośliny jest herbata z pokrzywy. Można ją przygotowywać ze świeżo zebranych wiosną liści, a jesienią i zimą z tych już ususzonych. Wystarczy zalać je wrzątkiem i odstawić pod przykryciem na około 10 minut. Pamiętajmy jednak, by pokrzywę zbierać w miejscach czystych, oddalonych od dróg czy innych źródeł zanieczyszczeń, jak np. łąka czy ogródek działkowy. Jeżeli nie mamy dostępu do takich bezpiecznych źródeł, ziele pokrzywy możemy zakupić w aptece lub sklepie zielarskim, niejednokrotnie już w formie wygodnych torebek.

By uzyskać bardziej skoncentrowane wyciągi, zamiast herbaty możemy przygotować wywar z pokrzywy, który następnie użyjemy np. do płukania włosów czy przecierania zmienionych chorobowo miejsc. W tym celu należy większą ilość liści zalać wodą i gotować przez co najmniej pół godziny.

Innym sposobem na dostarczenie naszemu organizmowi zawartych w pokrzywie cennych składników odżywczych jest sok z pokrzywy. Możemy kupić gotową, butelkowaną wersję lub przygotować go samemu wykorzystując domową wyciskarkę. Taki świeży sok z pokrzywy jest najbardziej nasycony cennymi składnikami. Co ciekawe, do jego przygotowania oprócz liści możemy wykorzystać również pędy.

Nic nie stoi również na przeszkodzie, by pokrzywa stała się składnikiem koktajlu czy pożywnego smoothie. Młode liście pokrzywy doskonale sprawdzą się również jako element sałatek, a nawet jako dodatek do jajecznicy! Jeżeli obawiasz się poparzenia w trakcie przygotowywania potrawy – przed użyciem pokrzywy po prostu sparz ją wrzątkiem.

Pokrzywa – przeciwwskazania

Znana ze swoich prozdrowotnych właściwości pokrzywa pita jest coraz chętniej, zwłaszcza że jej smak jest łagodny i doskonale komponuje się z innymi dodatkami. Choć uznawana jest za zioło wyjątkowo bezpieczne, w jej spożywaniu istnieją jednak pewne ograniczenia.

Kto powinien unikać picia pokrzywy, zarówno w formie herbaty jak i soku? Przede wszystkim osoby:

• z chorobami narządów rodnych, w tym polipach macicy czy nowotworach,
• z przewlekłymi chorobami nerek,
• które świeżo przebyły zabieg chirurgiczny,
• zażywające leki, w przypadku których pokrzywa może nasilać ich działanie (są to między innymi niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki na cukrzycę, preparaty przeciwzakrzepowe czy obniżające ciśnienie krwi, a także środki moczopędne),
• kobiety w ciąży, bez uprzedniej konsultacji z lekarzem prowadzącym.

Co ważne, nawet jeżeli nie istnieją w naszym przypadku jakiekolwiek przeciwwskazania do stosowania pokrzywy, warto pamiętać że maksymalna dzienna dawka to cztery filiżanki. Jej przekroczenie może bowiem paradoksalnie spowodować efekt odwrotny do zamierzonego i zamiast dostarczyć nam cennych mikroelementów, wypłukać je z naszego organizmu.