Co to jest topinambur (słonecznik bulwiasty)? Właściwości i przepisy

Topinambur, zwany również słonecznikiem bulwiastym, to warzywo o niezwykłych właściwościach prozdrowotnych i oryginalnym smaku. Choć nie jest jeszcze powszechnie znany w polskiej kuchni, zyskuje coraz większą popularność ze względu na swoje walory smakowe i odżywcze. Warto poznać bliżej to niepozorne warzywo i odkryć jego potencjał kulinarny.

Co to jest topinambur?

Topinambur, zwany również słonecznikiem bulwiastym lub karczochem jerozolimskim, to fascynujące warzywo o bogatej historii i niezwykłych właściwościach. Pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie od wieków był ceniony przez rdzennych mieszkańców jako wartościowy składnik diety i naturalny lek.

To bulwiaste warzywo o nieregularnym kształcie, przypominającym imbir, kryje w sobie kremowo-biały miąższ o delikatnym, słodkawym smaku z subtelną nutą orzechową. Po ugotowaniu jego konsystencja staje się miękka i kremowa, co czyni go wszechstronnym składnikiem kulinarnym. Topinambur zyskuje coraz większą popularność ze względu na swoje walory smakowe, wartości odżywcze oraz potencjalne korzyści zdrowotne.

Topinambur w kuchni – jak go przyrządzić?

Topinambur to warzywo, które daje duże możliwości zastosowania go w kuchni. Można go gotować, piec, smażyć, a nawet spożywać na surowo. Jego delikatny smak doskonale komponuje się z różnymi przyprawami i dodatkami, co pozwala na stworzenie wielu ciekawych potraw.

Oto kilka sposobów na wykorzystanie topinamburu w kuchni:

• na surowo – młode bulwy topinamburu, o delikatnej skórce, można spożywać na surowo, pokrojone w cienkie plasterki lub starte na tarce. To doskonały dodatek do sałatek, surówek czy kanapek, wzbogacając je o chrupkość i oryginalny smak.
• gotowany – ugotowany topinambur przypomina w konsystencji ziemniaki, ale ma bardziej wyrazisty smak. Możesz go podawać jako dodatek do dań mięsnych lub rybnych, a także wykorzystać do przygotowania purée, zup czy kremów.
• pieczony – pieczenie wydobywa z topinamburu jego naturalną słodycz i nadaje mu przyjemną chrupkość. Bulwy możesz upiec w całości, pokrojone w kawałki lub plasterki, z dodatkiem ulubionych ziół i przypraw. Pieczony topinambur świetnie smakuje jako samodzielna przekąska lub dodatek do dań głównych.

• smażony – pokrojony w plasterki lub frytki topinambur usmaż na patelni w głębokim tłuszczu. Smażony topinambur to doskonała alternatywa dla tradycyjnych frytek ziemniaczanych o bardziej wyrazistym smaku i ciekawej konsystencji.
• chipsy – cienkie plasterki topinamburu ususz w piekarniku, uzyskując chrupiące i zdrowe chipsy o oryginalnym smaku.

To tylko kilka propozycji na wykorzystanie topinamburu w kuchni. Warzywo to można również dodawać do koktajli, deserów, a nawet przetworów. Ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia!

Sprawdź: Przepis na topinambur z jarmużem.

Właściwości prozdrowotne topinamburu

Topinambur to prawdziwa skarbnica cennych składników odżywczych. Zawiera m.in. witaminy (A, C, E, K oraz witaminy z grupy B), minerały (potas, żelazo, magnez, cynk), błonnik oraz inulinę. To właśnie wysoka zawartość inuliny sprawia, że topinambur jest szczególnie polecany osobom z cukrzycą typu 2, ponieważ pomaga regulować poziom cukru we krwi.

Korzyści zdrowotne wynikające ze spożywania topinamburu:

• regulacja poziomu cukru we krwi – inulina zawarta w topinamburze działa jak prebiotyk, wspomagając rozwój korzystnych bakterii jelitowych. Dzięki temu pomaga obniżyć poziom glukozy we krwi oraz zwiększyć wrażliwość na insulinę.
• obniżenie poziomu cholesterolu – topinambur przyczynia się do obniżenia poziomu „złego” cholesterolu LDL, co ma korzystny wpływ na zdrowie serca i układu krążenia.
• regulacja ciśnienia krwi – wysoka zawartość potasu w topinamburze pomaga regulować ciśnienie tętnicze, co jest szczególnie ważne dla osób z nadciśnieniem.
• wspomaganie pracy układu pokarmowego – błonnik pokarmowy zawarty w topinamburze reguluje pracę jelit, zapobiega zaparciom i wspomaga proces trawienia.
• wzmocnienie odporności – topinambur jest źródłem witaminy C wzmacniającej układ odpornościowy i chroniącej przed infekcjami.

Topinambur – przepisy i inspiracje 

Topinambur można przygotowywać na wiele sposobów, podobnie jak ziemniaki. Przed gotowaniem należy dokładnie umyć bulwy i usunąć ewentualne uszkodzenia. Skórkę można pozostawić, ale warto ją dobrze wyszorować.

Sprawdź: Przepis na zupę dyniową z topinamburem.

Przepis na topinambur pieczony z tymiankiem

Składniki:

• 500 g topinamburu,
• 1 czerwona cebula,
• 3 ząbki czosnku,
• 1 czerwona papryka,
• kilka gałązek świeżego tymianku,
• 3 łyżki oliwy z oliwek,
• sól i pieprz do smaku.

Przygotowanie:

1. Topinambur dokładnie umyj i osusz. Mniejsze bulwy możesz pozostawić w całości, większe pokrój na połówki lub ćwiartki.
2. Cebulę obierz i pokrój w ósemki. Czosnek obierz i pozostaw w całości lub lekko rozgnieć. Paprykę umyj, usuń gniazda nasienne i pokrój na kawałki.
3. W misce wymieszaj topinambur, cebulę, czosnek, paprykę, tymianek, oliwę z oliwek, sól i pieprz.
4. Blachę do pieczenia wyłóż papierem do pieczenia i rozłóż na niej warzywa.
5. Piecz w piekarniku nagrzanym do 200°C przez około 30–40 minut, aż topinambur będzie miękki i lekko zarumieniony.

Sprawdź: Piekarniki od Bosch.

Przepis na zupę krem z topinamburu

Składniki:

• 500 g topinamburu,
• 1 litr bulionu warzywnego,
• 1 cebula,
• 2 ząbki czosnku,
• 1 gałązka rozmarynu,
• 200 ml mleka,
• sól i pieprz do smaku,
• opcjonalnie: śmietana do podania.

Przygotowanie:

1. Topinambur obierz i pokrój w kostkę. Cebulę i czosnek obierz i posiekaj.
2. W garnku rozgrzej niewielką ilość oleju i zeszklij cebulę. Dodaj czosnek i smaż jeszcze przez chwilę.
3. Dodaj topinambur, bulion warzywny i rozmaryn. Doprowadź do wrzenia, a następnie zmniejsz ogień i gotuj, aż topinambur będzie miękki.
4. Wyjmij rozmaryn i zmiksuj zupę na gładki krem.
5. Dodaj mleko, dopraw solą i pieprzem do smaku. Podgrzej zupę, ale nie doprowadzaj do wrzenia.
6. Podawaj zupę krem z topinamburu z kleksem śmietany i posypaną świeżymi ziołami.

Topinambur to warzywo o wielu zaletach, które warto włączyć do swojej diety. Jego wyjątkowe właściwości prozdrowotne, wszechstronne zastosowanie kulinarne oraz delikatny, słodkawy smak sprawiają, że jest to doskonały składnik wielu potraw. Niezależnie od tego, czy zdecydujemy się na pieczonego topinambura z tymiankiem, sałatkę z surowym warzywem czy kremową zupę możesz być pewny, że dostarczysz naszemu organizmowi cennych składników odżywczych i zadbasz o swoje zdrowie.