Zalety i wady picia kawy

Intensywny, czarny napar wypijany rano to codzienność wielu z nas. Kawa działa pobudzająco i poprawia koncentrację, dodając energii na cały dzień. Z kolei po południu uprzyjemnia chwile relaksu, czasem bywa pretekstem do spotkania ze znajomymi. Jaka jest cała prawda o kawie? Czy można ją pić codziennie? Jakie są wady i zalety jej regularnego spożywania?

Kawa – właściwości odżywcze

Istnieje przekonanie, że kawa zawiera wyłącznie kofeinę. Otóż nie. Oprócz niej ziarna kawy zawierają również cenne składniki mineralne, w tym magnez, kwas chlorogenowy oraz inne związki i substancje prozdrowotne. Podczas zaparzania przechodzą one z ziaren do kawy.

Dodatkowo ten czarny napar jest niskokaloryczny i w filiżance dostarcza zaledwie kilku kalorii. Oczywiście dotyczy to kawy bez dodatków w postaci cukru, mleka, napoju roślinnego, syropu czy śmietanki. Wartości odżywcze kawy z tymi produktami będą zawsze wyższe, czasem znacznie.

Jak działa kawa?

Wpływ kofeiny na nasz organizm

Zacznijmy od tego, ile kofeiny jest w kawie? Jej zawartość może się różnić w zależności od rodzaju ziaren, stopnia ich wypalenia oraz sposobu parzenia kawy. Im dłuższy czas zaparzania, tym więcej kofeiny w gotowym napoju. Przyjmuje się jednak, że standardowa filiżanka zawiera około 100 mg kofeiny. Zaznaczmy od razu, że w przypadku zdrowych osób bezpieczna ilość tej substancji w ciągu dnia to około 400 mg.

Potocznie mówi się, że kofeina pobudza organizm. Wynika to z jej wpływu na nasz mózg. Zwiększa ona jego aktywność i możliwości koncentracji. Dodatkowo zmniejsza uczucie zmęczenia. To wszystko przekłada się na poczucie gotowości do działania i większej ilości energii. Musisz wiedzieć, że wrażliwość na działanie kofeiny jest kwestią indywidualną – efekty wypicia kawy i uczucia pobudzenia mogą różnić się pomiędzy osobami.

Warto wspomnieć także o tym, że picie kawy przyspiesza metabolizm i zwiększa utlenianie kwasów tłuszczowych, co sprzyja redukcji masy ciała. Jest to jednak czynnik, który może nieco wspomóc odchudzanie, nie spodziewaj się w tym przypadku oszałamiających efektów.

Zalety picia kawy

Jeśli nie wyobrażasz sobie dnia bez filiżanki kawy, ucieszy Cię, że może ona przynieść Twojemu organizmowi sporo korzyści. Zawarte w kawie antyoksydanty charakteryzują się zdolnością redukowania wolnych rodników i łagodzenia skutków stresu oksydacyjnego, który ma negatywny wpływ na organizm i może być przyczyną różnych schorzeń.

Co istotne, antyoksydanty oraz inne związki prozdrowotne zawarte w kawie mają pozytywny wpływ na układ krążenia. Udowodniono, że spożywanie około 3 filiżanek kawy dziennie skutecznie zmniejsza ryzyko chorób układu krążenia. Napój korzystnie wpływa też na układ pokarmowy – a konkretnie na regulowanie perystaltyki jelit.

Kawa jako napój zmniejszający ryzyko chorób

Ze względu na wysoki potencjał antyoksydacyjny oraz zawartość związków prozdrowotnych kawa może zmniejszać występowanie różnego rodzaju nowotworów. Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy szacuje się, że u osób regularnie pijących kawę ryzyko zachorowania na nowotwór obniża się o około 18%.

Obniżenie ryzyka dotyczy także chorób neurologicznych, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona. Wspomniany już wcześniej kwas chlorogenowy zawarty w ziarnach kawy normalizuje stężenie glukozy oraz zwiększa wrażliwość komórek na insulinę. Takie działanie zmniejsza ryzyko rozwoju insulinooporności oraz cukrzycy typu II.

Wady picia kawy

Wiele osób zadaje sobie jednak pytanie, czy kawa ma właściwości negatywne? Mimo licznych korzyści wynikających z jej regularnego picia należy mieć na uwadze możliwe skutki uboczne. W pierwszej kolejności zwróć uwagę na to, że kawa może uzależnić. Skutkuje to rozdrażnieniem lub bólem głowy w przypadku jej odstawienia na jakiś czas.

Do minusów picia kawy należy zaliczyć też to, że zwiększa ona ciśnienie tętnicze oraz stężenie homocysteiny mogącej przyczyniać się do rozwoju miażdżycy oraz cholesterolu całkowitego (w tym także jego frakcji LDL, potocznie zwanej „złym cholesterolem”). Z tego względu osoby z już występującymi chorobami układu krążenia powinny ograniczyć spożycie kawy lub skonsultować tę kwestię z lekarzem. 

Udowodniono również, że picie powyżej 4 filiżanek kawy na dobę może prowadzić do zaburzeń wchłaniania wapnia oraz magnezu. Niedobór tych pierwiastków może wiązać się z występowaniem zmian w mineralizacji kości. W tym przypadku ostrożność powinny zachować osoby z ryzykiem osteoporozy (szczególnie kobiety w okresie menopauzy) oraz ze stwierdzonymi niedoborami. Aby zmniejszyć problem ze wchłanianiem tych składników mineralnych, najlepiej jest pić kawę między posiłkami. Kto jeszcze nie powinien pić kawy lub ograniczyć jej ilości? Do tej grupy zdecydowanie zaliczają się kobiety w ciąży.

Czy i kiedy pić kawę?

Jak najbardziej można pić kawę. Istotne jest jednak by zachować umiar. Ilość kawy odpowiadająca 2–3 filiżankom w ciągu dnia będzie bezpieczna dla osób zdrowych. Dodatkowo taka właśnie ilość kawy wykazuje w badaniach opisane wyżej działania prozdrowotne. Ze względu na ograniczanie wchłaniania magnezu, wapnia oraz żelaza należy unikać picia kawy do posiłku. Zdecydowanie lepszym wyborem będzie wypicie jej pomiędzy posiłkami.

Spośród wszystkich dostępnych wersji tego napoju, najkorzystniejszym wyborem jest kawa czarna. Może być ona parzona lub z ekspresu.

Jeśli lubisz smak kawy i pijesz ją codziennie, nie musisz bać się o swoje zdrowie. Zgodnie z najnowszymi doniesieniami naukowymi nie trzeba rezygnować z tej przyjemności. Ponadto picie tego przyjemnie pobudzającego naparu w umiarkowanych ilościach pozytywnie wpływa na nasz organizm.