Burak, czyli warzywo pełne mocy i zdrowia

Mogłoby się wydawać, że burak to zwykłe i niepozorne warzywo, najczęściej jedzone w okresie świątecznym i postnym w postaci barszczu. Bulwa otoczona ziemią nie jest tak urodziwa jak wiele modnych i egzotycznych warzyw, ale pod skórką skrywa ogrom cennych składników odżywczych, mineralnych, prozdrowotnych oraz witamin. To dzięki nim korzystnie wpływa na cały organizm i z pewnością zasługuje na miano superfood!

Co kryje się w burakach?

Miąższ zawiera witaminy z gr. B oraz niewielkie ilości witaminy C. Z pośród wszystkich witamin buraki zawierają najwięcej kwasu foliowego. Jednak w tym przypadku to nie witaminy są najważniejsze, a ogrom składników mineralnych! Bulwy są cennym źródłem żelaza, wapnia, magnezu, potasu, manganu, sodu, miedzi, chloru, fluoru, cynku, boru, litu, molibdenu, kobaltu, rubidu i cezu. Ostatnie dwa pierwiastki są bardzo rzadko spotykane w produktach pochodzenia roślinnego. Buraki swoją intensywną barwę zawdzięczają betacyjaninom i antocyjanom. Są to związki barwne o silnym działaniu przeciwutleniającym, co pozwala im wzmacniać i chronić organizm przed chorobami, a nawet spowalniać procesy starzenia się.

Buraki lekiem na całe zło?

Idealnie pasuje tu przysłowie: „Cudze chwalicie swego nie znacie.” Podczas fascynacji warzywami i produktami pochodzącymi z innych kontynentów, zapominamy o naszych rodzimych. Wielu buraki kojarzą się z czymś prostym, tanim i wręcz banalnym. Związki zawarte w burakach wykazują bardzo szerokie spektrum działania. Oprócz wspomnianego wcześniej opóźniania starzenia, do korzyści wynikających z regularnego spożywania buraków zalicza się:

• wzmocnienie odporności organizmu, działanie przeciwwirusowe i łagodzenie przebiegu infekcji,
• działanie krwiotwórcze, obniżenie ciśnienia krwi, zapobieganie i wspomaganie leczenia anemii, zapobiegnie zwapnieniu naczyń krwionośnych,
• obniżenie poziomu cholesterolu,
• wspomaganie odchudzania, przyspieszenie przemiany materii,
• poprawę wydolności organizmu, wolniejsze uczucie zmęczenia przy jednoczesnym przyspieszeniu procesów regeneracji, w tym zwalczaniu zakwasów, lepsze wykorzystanie tlenu,
• silne działanie antynowotworowe oraz łagodzenie skutków ubocznych chemioterapii,
• poprawę funkcjonowania całego układu pokarmowego, wzmocnienie wątroby, łagodzenie zgagi oraz stanów zapalnych i wrzodów żołądka,
• regulację cyklu menstruacyjnego oraz łagodzenie objawów menopauzy,
• poprawę kondycji włosów, skóry i paznokci,
• lepsze samopoczucie, zwiększoną ilość energii, wspomaganie leczenia depresji.

Kto powinien ograniczać spożycie buraków?

U osób z niskim ciśnieniem buraki mogą wywołać uczucie senności i zmęczenia. Takie osoby mogą spożywać buraki w godzinach wieczornych – ułatwi im to zasypianie. Ostrożność w spożywaniu buraków zaleca się również osobom cierpiącym na reumatyzm i kamicę nerkową. Obecne w liściach i bulwach szczawiany mogą zaostrzyć objawy choroby. Również w przypadku cukrzyków zaleca się umiarkowanie w spożyciu ze względu na możliwość gwałtownych zmian glikemii. 

Jak przyrządzać buraki?

Wiele z substancji zawartych w burakach jest rozpuszczalnych w wodzie oraz wrażliwych na działanie wysokiej temperatury. Dlatego jeśli nie masz zamiaru przygotować barszczu najlepiej gotować je na parze lub piec. Podczas gotowania barszczu woda wypłukuje witaminy i minerały, które spożywane są razem z wywarem, co minimalizuje straty tych składników. Doskonałym sposobem na dostarczenie sobie jak największych ilości najcenniejszych składników zawartych w burakach, jest picie zakwasu buraczanego. Dzięki działalności bakterii kwasowych, część składników mineralnych oraz substancji prozdrowotnych jest lepiej przyswajalna. Dodatkowo podczas fermentacji powstaje kwas askorbinowy (wit.C), który korzystnie wpływa na odporność, szczególnie w okresie jesienno-zimowym.

Jak kupować buraki?

Z pozoru proste zadanie – wystarczy przejść się na bazar, targ lub do sklepu, zapełnić siatkę i zapłacić. Otóż nie. Kupując buraki należy zwrócić uwagę na kilka rzeczy. Po pierwsze, nie powinny być one wysuszone, pomarszczone lub brzydko pachnieć. Po drugie, najbardziej soczyste i smakowite są bulwy o średnicy nieprzekraczającej 8 cm. Im ciemniejszy burak, tym więcej ma barwników, a co za tym idzie, więcej substancji prozdrowotnych. Jeśli masz taką możliwość, sprawdź również jak wygląda po przekrojeniu. Miąższ powinien mieć jednolitą barwę, a otaczająca go skórka powinna być jak najcieńsza.

Bulwy buraków znane są od wieków, jednak do tej pory nie wszyscy zdają sobie sprawę, jak cenne jest to warzywo i jak dobroczynny wpływ ma na cały organizm.