Jak pasteryzować przetwory?

Pasteryzacja to kluczowy proces, który pozwala na długie przechowywanie domowych przetworów. Sprawdź, jak bezpiecznie pasteryzować słoiki w piekarniku i garnku, jak poprawnie je wyparzać oraz ile czasu potrzeba do wekowania różnych produktów. Z naszym poradnikiem z łatwością zakonserwujesz owoce, warzywa i inne przetwory na całą zimę.

Przygotowanie słoików do pasteryzacji – wyparzanie i sterylizacja

Zanim przejdziesz do pasteryzowania, musisz zadbać o dokładne wyczyszczenie słoików lub szklanych butelek. Nawet najlepszy dżem czy bigos w nie przetrwają zimy, jeśli naczynia nie będą odpowiednio przygotowane.

Jak wyparzyć słoiki przed napełnieniem przetworami?

Najprostsza metoda to wstawienie ich do garnka z wrzątkiem i gotowanie przez 15–20 minut. Można także włożyć je do nagrzanego do 100°C piekarnika na 20–30 minut albo wyparzyć je parą. W tym celu przygotuj duży garnek z pokrywką oraz ruszt. Następnie zalej naczynie wodą do wysokości ok. 5 cm i zagotuj ciecz. Połóż ruszt, ustaw na nim słoiki i przykryj garnek pokrywką. Pozostaw tak słoiki na mniej więcej 10–15 minut. Popularna jest też metoda wyparzania słoików w zmywarce – wystarczy ustawić cykl w wysokiej temperaturze, oczywiście bez detergentu.

Dowiedz się: Dlaczego warto robić domowe przetwory?

Jak wyparzać słoiki w piekarniku krok po kroku?

1. Umyj słoiki i wieczka w gorącej wodzie z płynem.
2. Włóż je do zimnego piekarnika, ustaw temperaturę 100°C.
3. Podgrzewaj przez 20–30 minut.
4. Zostaw w piekarniku na 30 min, aby wystygły.

Pokrywki i uszczelki również trzeba wyparzyć. Najlepiej we wrzątku przez 3–5 minut. Nigdy nie używaj uszkodzonych zakrętek ani sparciałych gumek. Dobrze przygotowane pojemniki to połowa sukcesu.

Poznaj sposoby na łatwe otwieranie słoików.

Pasteryzowanie w garnku – tradycyjna metoda wekowania

To najbardziej znany sposób, czyli pasteryzacja „na mokro”. Jak wekować słoiki w garnku?

1. Na dno dużego garnka połóż ściereczkę, żeby słoiki nie pękły.
2. Ustaw słoiki w normalnej pozycji, tak aby się nie stykały.
3. Zalej gorącą wodą do wysokości 1–2 cm poniżej wieczka – nigdy po zakrętkę.
4. Doprowadź do wrzenia i gotuj ok. 20 minut.

Pamiętaj, że czas pasteryzacji może się wydłużyć w zależności od wielkości słoików, typu pasteryzowanych przetworów, np. te z owoców potrzebują krótszego czasu niż te z warzyw.

Czas pasteryzacji:

• dżemy i kompoty – 15–20 min,
• ogórki konserwowe i warzywa – 20–30 min,
• grzyby – 40 min,
• bigos, sosy, mięso w słoikach – nawet 60 min (często powtarzane 2–3 dni z rzędu dla bezpieczeństwa).

Po upływie wyznaczonego czasu wyjmij słoiki, dokręć wieczka i odwróć je do góry dnem na 24 godziny (słoików typu wek nie trzeba obracać). Prawidłowo zapasteryzowany słoik ma wklęsłe wieczko – nie powinno ono „klikać”.

Zalety: prostota, niskie ryzyko pęknięcia słoików

Wady: wymaga dużego garnka

Pasteryzowanie w piekarniku

Coraz więcej osób wybiera pasteryzowanie na sucho, czyli w piekarniku. Jak pasteryzować słoiki w piekarniku krok po kroku?

1. Wstaw słoiki typu twist-off (słoików typu wek nie można w ten sposób pasteryzować) na blachę wyłożoną gazą.
2. Umieść je w zimnym piekarniku (jeśli przetwory są zimne) albo w nagrzanym do 120–130°C (jeśli są gorące).
3. Pasteryzuj 30 minut.
4. Po zakończeniu zostaw w piekarniku jeszcze 20–30 minut do przestudzenia.

Zalety: wygoda, możliwość pasteryzowania wielu słoików naraz

Wady: metoda nie nadaje się do słoików typu wek (gumki mogą się uszkodzić), wyższa temperatura pasteryzacji, która może doprowadzić do dużych strat witamin i składników odżywczych

Dowiedz, jak pasteryzować słoiki w piekarniku.

Wekowanie a pasteryzacja

Czy wekowanie i pasteryzacja to to samo? W praktyce tak, choć niektórzy rozróżniają te pojęcia.

• Pasteryzacja – proces konserwowania jedzenia poprzez podgrzewanie w temperaturze 75–100°C, który niszczy drobnoustroje.
• Wekowanie – potoczna nazwa całego procesu, od przygotowania słoików po ich pasteryzację. Termin pochodzi od nazwiska Johanna Wecka, twórcy charakterystycznych słoików z gumką.

Wypróbuj przepis na twarde i chrupiące ogórki konserwowe.

Pasteryzacja to sprawdzony sposób na zachowanie smaku i wartości odżywczych letnich owoców, warzyw czy gotowych dań przez całą zimę. Niezależnie od tego, czy wybierzesz tradycyjne pasteryzowanie w garnku, wygodne wekowanie w piekarniku czy alternatywne metody, kluczowe są trzy zasady: czyste i wyparzone słoiki, odpowiednia temperatura oraz właściwy czas podgrzewania. Dzięki nim Twoje przetwory będą nie tylko smaczne, ale też bezpieczne i trwałe.