Dieta paleo

Jedni ją chwalą, inni podchodzą do niej sceptycznie. Wciąż jednak utrzymuje silną pozycję wśród mniej i bardziej popularnych trenerów personalnych, chętnie stosowana jest przez osoby aktywne fizycznie. Co to jest dieta paleo i z czym się ją je?

Dieta paleo – co to jest?

Dieta paleo opiera się na sposobie żywienia naszych praprzodków, którzy żyli w epoce paleolitu. Stąd też pochodzi jej nazwa – paleo. Głównym założeniem diety paleo jest stosowanie takich produktów, do jakich miała dostęp i jakie spożywała ówczesna populacja zbieracko-łowiecka. Według naukowców, kondycja zdrowotna jaskiniowców była znacznie lepsza od tej, którą posiadają współcześni ludzie. Właśnie dlatego w paleo należy upatrywać podstaw odżywiania.  We współczesnej diecie paleo nie znajdziemy produktów wysoko przetworzonych. Jest w niej natomiast to, co dla człowieka najbardziej pierwotne i naturalne – mięso, ryby, orzechy, nasiona, owoce i warzywa oraz jaja. Za twórcę paleo uważa się amerykańskiego naukowca Lorena Cardaina. Opracował on zasady, z których główną stanowi podział na produkty dozwolone i zakazane. Co ważne, paleo nie ogranicza pokarmów ilościowo, a jedynie jakościowo. Eliminuje te, których ludzie pierwotni nie jadali i do których nasze ciała się nie dostosowały.

Dieta paleo – zasady

Dieta paleo nie jest dietą redukcyjną. To sposób odżywania, wdrażany przez niektórych na całe życie, a pierwsze efekty można zaobserwować po 30 dniach. Paleo polega na zmianie nawyków żywieniowych – wyeliminowaniu produktów przetworzonych, cukru, olejów rafinowanych, zbóż oraz warzyw zawierających skrobię (ziemniaki, kukurydza). Paleo mocno ogranicza spożycie soli, roślin strączkowych i nabiału, dba o niski indeks glikemiczny spożywanych potraw i wprowadza do jadłospisu dużą ilość białka w postaci chudego mięsa, dziczyzny, ryb, owoców morza oraz jaj.

Więcej o rybach przeczytasz w artykule: Ryby słodkowodne czy ryby słonowodne?

Warto dodać, że istnieją różne odmiany diety paleo – w niektórych wariantach więc, pewne produkty (np. kefiry, komosa ryżowa, ziemniaki, czerwone mięso) będą dopuszczalne, w innych zakazane.

Podstawą diety powinny być świeże warzywa o niskim lub średnim indeksie glikemicznym. Kolejny ważny element to zdrowe tłuszcze – roślinne lub zwierzęce, następnie białka zwierzęce, a na szczycie paleopiramidy znajdują się orzechy, nasiona i owoce. Jako słodzideł, należy używać zamienników – np. miodu lub stewii. Dla zwolenników paleo ważne jest, by produkty pochodziły z dobrych źródeł, najlepiej z upraw ekologicznych lub organicznych oraz humanitarnych hodowli.

Dieta paleo – efekty

Ze względu na dużą zawartość białka w diecie, paleo nie zmniejszy radykalnie naszej masy ciała. Pomaga jednak zmniejszyć obwody, zredukować „oponkę”, a przede wszystkim – wzmocnić organizm. Dieta paleo dostarcza większej ilości energii, pomaga kontrolować łaknienie dzięki potrawom o niskim indeksie glikemicznym (dieta wyklucza większość węglowodanów), niweluje efekty tzw. „mgły mózgowej” występującej m.in. przy chorobach tarczycy. Pomaga też oczyścić organizm, złagodzić zmiany trądzikowe czy alergie skórne.

Ponieważ w diecie paleo jadłospis wymaga rezygnacji z niektórych produktów, do diety należy podchodzić ostrożnie, wykluczając kolejne produkty stopniowo. Brak odpowiedniego zbilansowania poszczególnych elementów może doprowadzić do niedoborów witamin i składników mineralnych, a zbyt duże ilości białka mogą obciążyć nerki i wątrobę. Dlatego ważne, by układać posiłki w odpowiedni sposób.

Dieta paleo – dla kogo

Dieta paleo jest dobrym rozwiązaniem dla ludzi aktywnych, czynnie uprawiających sport. Według wielu opinii, sprawdzi się też u osób cierpiących na alergie pokarmowe, np. na gluten czy laktozę, a także na choroby autoimmunologiczne, takie jak cukrzyca (reguluje poziom glukozy we krwi) czy Hashimoto ­– choć w tym ostatnim przypadku najbardziej zalecany jest protokół autoimmunologiczny. Dieta paleo wskazana jest przy problemach skórnych, astmie, chorobach układu pokarmowego, pomaga wyeliminować nadciśnienie i stany depresyjne, przywraca równowagę hormonalną. Paleo poleca się również osobom chcącym zredukować tkankę tłuszczową, przy zachowaniu bądź zwiększeniu masy mięśniowej. Każdy przypadek jednak musi być rozpatrywany indywidualnie, dlatego przejście na paleo warto wcześniej skonsultować z lekarzem.

Dieta paleo – przepisy

Posiłki paleo mogą być smaczne i jednocześnie proste. Ważne, by zachować w nich odpowiedni balans i dostarczyć organizmowi wszystkich potrzebnych witamin i mikroelementów. Przy komponowaniu posiłków warto kierować się kilkoma zasadami. Podczas diety paleo śniadania białkowo-tłuszczowe są proste w przygotowaniu, a jednocześnie mogą stanowić urozmaicony, sycący posiłek. Sprawdzą się tu jajka, dobrej jakości mięso, awokado czy warzywa – papryka, pomidory, sałaty. Z takiego zestawu da się przygotować coraz popularniejszą szakszukę bądź omlet.

Bazą dla paleo obiadów może być bulion mięsny lub po prostu mięso, a na kolację warto sięgnąć po lżejsze potrawy, np. placuszki owocowe czy zupy-krem na bazie rosołu.

Trzy proste przepisy na posiłki z diety paleo

Dieta paleo daje wiele możliwości. Te trzy przepisy udowodnią, że posiłki paleo wcale nie muszą być nudne, by były odpowiednio zbilansowane, sycące i łatwe w przygotowaniu:

• Łosoś z sałatą – to na danie, które przyrządzisz w kilkanaście minut. Wystarczy, że połączysz ze sobą kilka składników i gotowe!

• Filet z dorsza w pomidorach – to lekkie i sycące danie, które możesz przyrządzić także w wersji pikantnej.

• Duszona wołowina z puree z dyni – najbardziej aromatyczna jest ta z dodatkiem dużej ilości przypraw – czosnku, ziół, kminku, pietruszki i chilli.

Dieta paleo – opinie

Za dietą paleo stoi wiele badań naukowych, a także dietetyków i trenerów. Wciąż jednak budzi ona kontrowersje, ze względu na wyeliminowanie sporej ilości składników, choćby takich jak zboża, które stanowią istotne źródło energii i błonnika. Problemem mogą być również obciążające ilości białka w przypadku gdy dieta jest prowadzona nieprawidłowo. Nieustannie paleo posiada jednak swoich zwolenników, zwłaszcza wśród osób aktywnie uprawiających sport. Warto pamiętać, że każda dieta jest kwestią indywidualną, dlatego najistotniejsza jest obserwacja własnego organizmu i reagowanie na zachodzące w nim zmiany.