Jarmuż jest coraz częściej stosowany w kuchni, nawet w formie samodzielnej przekąski w postaci chipsów. Na czym polega zdrowotny fenomen tej rośliny i jak można na własną rękę zadbać o jej obecność w codziennej diecie?
Jak uprawiać jarmuż?
Jedną z wielu zalet jarmużu jest fakt, iż jest bardzo niewymagający w uprawie. Należy do rodziny kapustowatych, jest rośliną dwuletnią, wysoką maksymalnie na metr. Posiada przy tym wiele odmian: niskie, wysokie, o liściach fioletowych i zielonych. Jadalnymi jego częściami są ogonki liściowe i liście, które są mrozoodporne i stanowią dekorację ogrodu.
Jak hodować jarmuż? Największa trudność w uprawie jarmużu polega na zabezpieczaniu go przed szkodnikami. Jego okres kwitnienia przypada na maj, również wtedy należy posiać nasiona do skrzynek i doniczek (15 maja – 6 czerwca). Pierwsze listki pojawiają się po 5-10 dniach, a do wzejścia warzywo to potrzebuje minimum 12℃. Najpóźniej na początku lipca powinno się przesadzić sadzonki na miejsca stałe – ich należyty wzrost w tym momencie to 10-15 cm.
Jarmuż co prawda można zrywać i jeść również latem, ale idealna pora do tego to późna jesień i zima. Liście zbiera się kilkakrotnie, jako pierwsze wyłamując te najniżej położone, czyli najstarsze. Choć roślina ta jest w pełni odporna na mróz, po pierwszych przymrozkach powinno się ją jednak przykryć włókniną albo cienką warstwą słomy. Następny powód, dla którego uprawa jarmużu jest tak łatwa, to fakt, iż ma on dobrze rozwinięty system korzeniowy i świetnie znosi przesuszenie. Jedynie młode warzywa trzeba podlewać regularnie.
Kolejne ułatwienie w uprawie jarmużu w ogródku to jego bardzo niskie wymagania odnośnie do gleby, na której się go powinno sadzić. Wystarcza mu przeciętna gleba, idealne jej pH to około 7. Sama ziemia w najlepszym wariancie powinna być piaszczysta z domieszką gliny albo kompostu gliniastego. Bardzo dobrze jest posadzić opisywane warzywo w pierwszym albo drugim roku po oborniku. Nie urośnie zaś na piasku ani glebie kwaśnej i podmokłej.
Mnóstwo zdrowia przy odrobinie kalorii
Jarmuż jest warzywem bardzo niskokalorycznym – zawiera jedynie około 30 kcal w 100g! Jednocześnie bardzo dobrze wpływa na trawienie, ponieważ jest bogaty w błonnik, który stanowi aż 5% tej rośliny. Kolejną zaletą z punktu widzenia diety jest brak tłuszczu w jarmużu. Za małą ilością kalorii nie idzie jednak mała zawartość składników odżywczych.
Nawet w mleku nie ma aż tyle wapnia, ile jest w jarmużu! Spożywanie tego pierwiastka nie tylko wpływa na poprawę stanu uzębienia i kości oraz zapobiega osteoporozie, ale również przyspiesza metabolizm. Jedzenie zawierających jarmuż dań poprawia także krążenie i zmniejsza ryzyko występowania chorób układu krążenia, ponieważ zmniejsza poziom cholesterolu. Naczynia krwionośne stają się bardziej drożne również za sprawą wysokiej zawartości potasu w opisywanych liściach.
Żelazo to następny pierwiastek, jakiego w tej niskokalorycznej roślinie nie brakuje, a i to nie koniec jego zalet zdrowotnych! Na krzepliwość krwi świetnie wpływa duża zawartość witaminy K, która chroni także przed nowotworami. Obecność witaminy A zapewnia poprawę wzroku oraz stanu cery, włosów i paznokci. W jarmużu odnaleźć można także bogactwo witaminy C, która poprawia metabolizmu i podnosi odporność organizmu.
Największą zdrowotną zaletą jarmużu - mimo tych wszystkich wymienionych wcześniej - są jego właściwości zapobiegające nowotworom. Jednym z zawartych we wspomnianej roślinie przeciwutleniaczy jest sulforafan. Może on uchronić przed rakiem jelita grubego, prostaty i płuc. W warzywie tym znajdziemy także karotenoidy, czyli przeciwutleniacze hamujące szkodliwe procesy antyoksydacyjne, a w konsekwencji powstawanie nowotworów: jamy ustnej, przełyku, pęcherza moczowego i krtani. Jarmuż może jednak stracić swoje właściwości pod wpływem zbyt długiej obróbki termicznej, która powinna polegać na gotowaniu na parze nie dłużej niż przez 3-4 minuty.
Jak przyrządzać jarmuż?
W jaki sposób można skorzystać z dobrodziejstw, jakie przynosi jarmuż? Świetnie nadaje się on jako dodatek do sałatek (np. do sałatki z owocami). Bardzo dobrze komponuje się również z mięsami. Prawdziwym jarmużowym przebojem są jednak koktajle owocowo – warzywne z jego dodatkiem. Spróbuj np. koktajlu truskawkowego z jarmużem. Znakomicie pasuje on do większości owoców – nie dominuje smaku, nadaje bardzo apetycznego zielonego koloru i sprawdza się w kombinacji z choćby bananami albo pomarańczami.
Na obiad przygotuj makaron z jarmużem i suszonymi pomidorami.
Bardzo popularną formę samodzielnej przekąski stanowią chipsy z jarmużu. Jak je przygotować? Potrzebne bedą: garść jarmużu, łyżka oleju i przypraw. Warzywo należy porwać na mniejsze strzępy, polać olejem, posypać przyprawami i całość dokładnie wymieszać. Następnie w piekarniku nagrzanym do 180 ℃, przez około kwadrans, należy piec liście położone na blasze wyłożonej papierem (listki nie powinny się dotykać).
Wypróbuj przepis na chipsy z jarmużu!
Jarmuż to prawdziwa bomba zdrowotna. Nie tylko posiada ogromną ilość witamin i składników odżywczych, lecz również wcale nie tuczy. Co najważniejsze jednak jest jednym z najlepszych znanych środków zapobiegających nowotworom. Jakby zalet tego kapustowatego warzywa było mało, bardzo łatwo się je uprawia, świetnie znosi mrozy i przesuszenie, nie wymaga też dobrej gleby. Nie ma wymówek – musisz posadzić jarmuż i zacząć go regularnie spożywać, bo za odrobinę wysiłku otrzymasz ogrom zdrowia!
