Roszponka to roślina o drobnych, zielonych listkach i delikatnie orzechowym smaku. Chociaż często bywa mylona z sałatą, w rzeczywistości należy do rodziny kozłkowatych, tej samej co kozłek lekarski. Roszponka to prawdziwa bomba witamin i minerałów, a jej właściwości zdrowotne doceniane są od wieków. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu niezwykłemu warzywu, dowiemy się, jakie ma właściwości, jak je jeść i jakie pyszne dania z niego przyrządzać.
Roszponka – wartości odżywcze
Roszponka, znana również jako valerianella, pochodzi z regionów basenu Morza Śródziemnego i Azji Mniejszej. Jej właściwości były cenione już w starożytności, zwłaszcza na terenach obecnej Francji i Włoch. Dzisiaj jest uprawiana w wielu krajach Europy. Jej delikatne listki mogą być wąskie, okrągłe lub spiczaste. Przybierają też różnorodne tonacje zieleni. Co ciekawe, im ciemniejsze liście, tym wyrazistszy i intensywniejszy smak.
Regularne spożywanie roszponki dostarcza cennych witamin, wspierając odporność i prawidłowe funkcjonowanie organizmu:
- witamina A – obecny w roszponce beta-karoten przekształca się w organizmie w witaminę A. Jest ona kluczowa dla zdrowia oczu, wspomaga prawidłowe widzenie, szczególnie w słabym oświetleniu. Odpowiada również za zdrową skórę i błony śluzowe oraz wspiera układ odpornościowy.
- witamina C – roszponka dostarcza znaczne ilości tej witaminy, dzięki czemu działa przeciwzapalnie i wzmacnia organizm, zwłaszcza w okresach obniżonej odporności.
- witamina B – jest bogatym źródłem kwasu foliowego, a tym samym wspiera regenerację komórek i funkcje układu krwionośnego.
Wypróbuj: Stek z tuńczyka na puree selerowym z roszponką i prażonym słonecznikiem.
Roszponka zawiera również wartościowe składniki odżywcze, takie jak żelazo, potas i wapń:
- żelazo – jest kluczowym składnikiem hemoglobiny, białka transportującego tlen we krwi. Aby zwiększyć jego wchłanianie, warto łączyć roszponkę z produktami bogatymi w witaminę C.
- potas – wspomaga funkcjonowanie serca, nerek oraz równowagę elektrolitową.
- wapń – wspiera zdrowie kości, szczególnie u osób na diecie roślinnej, gdzie mleczne źródła wapnia mogą być ograniczone.
Roszponka a rukola
Zdarza się, że roszponka bywa mylona z innym zielonym warzywem liściastym – rukolą. Warto jednak pamiętać, że rośliny te różnią się pod względem smaku, wartości odżywczych i zastosowania. Roszponka ma delikatny, lekko orzechowy smak. Jest subtelniejsza i mniej wyrazista niż charakteryzująca się ostrą, lekko pikantną nutą rukola. Ponadto liście roszponki są drobne, okrągłe, ciemnozielone, o miękkiej i delikatnej strukturze. Tworzy zwarte rozetki. Natomiast liście rukoli są wydłużone, postrzępione, przypominają kształtem liście mlecza. Są bardziej kruche i mają intensywny zielony kolor.
Podczas gdy roszponka, jak wspomnieliśmy, zawiera witaminy A, C, B oraz składniki mineralne, takie jak: żelazo, wapń, potas, rukola dostarcza dużych ilości witaminy K, witaminy C i związków siarkowych, które działają przeciwutleniająco i przeciwzapalnie. Roszponka ma więcej witaminy C niż rukola, a ta z kolei zawiera więcej żelaza niż roszponka.
Przeczytaj: Sałata – rodzaje, właściwości i wartości odżywcze.
Roszponka – właściwości
Roszponka dzięki swoim właściwościom przeciwutleniającym, wspomagającym odporność i korzystnym dla układu krwionośnego to doskonały element zdrowej, zrównoważonej diety.
Przyjrzyjmy się zatem, jaki ma wpływ na poszczególne aspekty zdrowia:
- wspomaga trawienie – dzięki zawartości błonnika reguluje pracę jelit (zapobiega zaparciom i wspiera perystaltykę) oraz ułatwia wchłanianie składników odżywczych.
- oczyszcza organizm – roszponka ma właściwości detoksykacyjne. Znajdujący się w niej chlorofil wspomaga neutralizację szkodliwych substancji i działa antyoksydacyjnie.
- wzmacnia odporność – jest bogatym źródłem witaminy C, która stymuluje produkcję białych krwinek, odpowiedzialnych za walkę z infekcjami. Witaminy z grupy B i minerały wspierają zaś ogólną kondycję organizmu.
- działa uspokajająco – znajdujący się w roszponce magnez reguluje pracę układu nerwowego, zmniejszając podatność na stres. Wspiera także relaksację mięśni i sprzyja odprężeniu. Działa kojąco, co sprawia, że jest szczególnie polecana wieczorem, np. jako składnik lekkiej kolacji.
Roszponka – jak jeść?
Roszponka to uniwersalne warzywo, które świetnie sprawdza się w kuchni dzięki swojemu łagodnemu, orzechowemu smakowi. Jest łatwa w przygotowaniu i doskonale komponuje się zarówno z surowymi, jak i gotowanymi składnikami. Jej wszechstronność czyni ją idealnym dodatkiem do wielu potraw:
- surówka – można ją spożywać w najprostszej formie, jako surowy dodatek do obiadu. Wystarczy połączyć ją z oliwą, sokiem z cytryny i odrobiną soli. Możesz również wzbogacić ją startą marchewką, jabłkiem lub rzodkiewką dla bardziej złożonego smaku.
- sałatka – roszponka dobrze łączy się z serami (np. feta, mozzarella), orzechami, owocami (np. gruszki, granaty) i dressingami na bazie oliwy lub jogurtu. Dodanie roszponki nadaje sałatkom lekkości i świeżości.
- dodatek do dań – znakomicie nadaje się jako dekoracyjny i smaczny element dań głównych, np. jako dodatek do kanapek, burgerów, omletów czy grillowanych mięs i ryb. Podana z makaronem lub risotto wprowadza do potrawy delikatną zieleninę.
Przepis na sałatkę z roszponką i suszonymi pomidorami
Składniki:
- 100 g roszponki
- 6–8 suszonych pomidorów w oliwie (pokrojonych w paski)
- 50 g sera feta (pokruszonego)
- 1 garść orzechów włoskich (lekko posiekanych)
- 1/2 awokado (pokrojonego w plasterki)
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- 1 łyżka soku z cytryny
- sól i pieprz do smaku
Sposób przygotowania:
- Umyj i osusz roszponkę, a następnie przełóż ją do miski.
- Dodaj suszone pomidory, kawałki awokado, ser feta i orzechy włoskie.
- W osobnej miseczce wymieszaj oliwę z oliwek, sok z cytryny, sól i pieprz, tworząc dressing.
- Polej sałatkę dressingiem i delikatnie wymieszaj, aby składniki równomiernie się połączyły.
- Podawaj od razu jako lekki lunch lub dodatek do obiadu.
Sałatka z roszponką i suszonymi pomidorami to połączenie delikatności roszponki z intensywnym smakiem suszonych pomidorów i kremowością awokado, które razem tworzą zdrowy i pełen smaku posiłek.
Dowiedz się, jak dobrać składniki, czyli sekret udanej sałatki.
