Warzywa konserwowe – czy są zdrowe?

Warzywa konserwowe to dla wielu z nas prawdziwy przysmak. Szczególnie te przetwory, które przygotowujemy samodzielnie z sezonowych warzyw, najlepiej tych zebranych z własnego ogródka, stanowić mogą najcenniejszy skarb ukryty w naszej spiżarni. Ogórki konserwowe, papryka czy pieczarki to obowiązkowe pozycje na liście domowych przetworów.

Wokół warzyw konserwowych krąży jednak sporo mitów. W tym artykule rozwiewamy wszelkie wątpliwości i wyjaśniamy, jakie są ich zalety oraz wady, a także na co warto zwrócić uwagę przyrządzając własnej roboty domowe warzywa konserwowe.

Dlaczego konserwujemy warzywa?

Świeże warzywa dostępne w pełni sezonu są oczywiście najlepsze pod każdym względem. Ich smak, zapach, kolor i właściwości odżywcze najczęściej są nie do pobicia. Problem polega jednak na tym, że sezon na wiele rodzajów warzyw trwa każdego roku tylko kilka tygodni. Szczególnie w przypadku posiadania własnych przydomowych upraw i zebrania w krótkim czasie obfitych plonów, np. marchewki czy ogórków, chcemy jak najwięcej z tych skarbów zachować na później i cieszyć się nimi w trakcie zimowych miesięcy.

Dlatego właśnie sięgamy po różne metody przedłużania trwałości warzyw. Jedną z nich jest właśnie konserwowanie, które pozwala wydłużyć ich przydatność do spożycia i zachować przynajmniej część walorów smakowych, a także składników odżywczych, witamin i minerałów.

Na czym polega konserwowanie warzyw?

Konserwowanie warzyw polega na umieszczeniu ich w specjalnie przygotowanej zalewie, której głównym zadaniem jest zapewnienie odpowiedniego środowiska, a szczególnie odpowiedniego poziomu Ph, tak by przez jak najdłuższy czas w tak zakonserwowanych warzywach nie pojawiły się żadne szkodliwe związki czy chorobotwórcze bakterie. Dodatkowo warzywa konserwowe w zalewach sterylizuje się lub pasteryzuje. Taki zabieg, polegający na potraktowaniu słoików wysoką temperaturą, ma za zadanie zabezpieczyć przetwory np. przed powstawaniem pleśni.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że w trakcie pasteryzacji, a szczególnie sterylizacji, która przebiega w najwyższych temperaturach, surowce użyte do przygotowania przetworów mogą stracić dość sporo drogocennych elementów, przede wszystkim witamin.

Przyrządzenie konserwowanych warzyw sprowadza się do kilku prostych kroków. W pierwszej kolejności przygotuj warzywa – mogą być to zmieszane ich różne rodzaje. Oczyść je dokładnie i usuń niejadalne części (np. szypułki). Tak przygotowane składniki umieść w słoiku. Teraz czas na zalewę.

Składniki zalewy do konserwowania warzyw:

• woda – 1l
• ocet – 100 ml
• cukier – 3 łyżki
• sól – 1 łyżka
• opcjonalnie przyprawy: ziarna czarnego pieprzu, liść laurowy, gorczyca w ziarnach, ziele angielskie

Przygotowanie zalewy:

1. Wszystkie składniki dodaj do garnka i wymieszaj dokładnie.
2. Podgrzej i gotuj przez mniej więcej minutę.
3. Gorącą zalewę przelej do słoików tak by przykryła warzywa, ale by zostało około 1 cm wolnego miejsca w słoiku.

Czy warzywa konserwowe są zdrowe?

Pytanie to może wydawać się nieco kontrowersyjne, ponieważ trudno sobie wyobrazić, że warzywa mogą być niezdrowe. W przypadku warzyw konserwowych sprawa nie jest taka oczywista. W pierwszej kolejności rozgraniczyć musimy produkty przemysłowe dostępne na sklepowych półkach, od domowych przetworów przygotowywanych własnoręcznie.

Takie warzywa kupione w sklepie, zamknięte w metalowej puszce, często także doprawione różnymi specyfikami i ulepszaczami, faktycznie nie są godne polecenia. Jeżeli jesteś świadomym konsumentem i dbasz o zdrowy styl życia, to musisz pamiętać o dokładnym studiowaniu etykiet produktów dostępnych w sklepach.

Nieco inaczej ma się sprawa z domowymi przetworami. Konserwowane warzywa własnej roboty, które zalejesz domową zalewą z dodatkiem ekologicznego octu, będą z pewnością pełnowartościowym produktem. Owszem, obróbka termiczna, upływ czasu czy wystawienie warzyw na działanie promieni słonecznych może pozbawić ich części prozdrowotnych składników, jednak nadal będzie to pozycja w menu, którą zdecydowanie możesz wpisać po stronie zdrowszych posiłków.

Jakie warzywa można konserwować?

Konserwować i marynować można w zasadzie wszystkie warzywa występujące w polskich ogrodach, a nawet dzikie leśne grzyby. Najpopularniejsze z nich to ogórki, papryka, cukinia, czy właśnie leśne grzyby, takie jak prawdziwki lub maślaki. Bardzo łatwo przygotujesz również konserwowane warzywa z marchewki, buraków, a nawet kalafiora.

Ogórki konserwowe

Ogórki doskonale nadają się do marynowania i konserwowania, ponieważ błyskawicznie wchłaniają zalewę i zawarte w niej przyprawy. To dlatego poza podstawową, tradycyjną wersją ogórków konserwowych często spotyka się przepisy, w których prym wiodą najróżniejsze przyprawy, nawet te orientalne. Do tak przyrządzanych ogórków możesz z powodzeniem dodać papryczki chili, a nawet miód. Zachęcamy do przeczytania osobnego artykułu opisującego różne zalewy do ogórków.

Papryka konserwowa

Papryka jest numerem dwa na liście najczęściej konserwowanych warzyw. Tak przyrządzona papryka świetnie smakuje i nadaje się do kanapek, przeróżnych sałatek, a także sprawdza się jako przekąska na imprezach czy w trakcie grillowania. W naszym portalu znajdziesz klasyczny przepis na paprykę konserwową.

Cukinia w zalewie

Kolejnym warzywem, po które warto sięgnąć jest cukinia. Skorzystaj z naszego przepisu na cukinię w delikatnej zalewie octowej. Tak zakonserwowana i przyprawiona cukinia nadaje się nie tylko do spożywania na zimno w kanapkach czy sałatkach. Ugotujesz z jej pomocą pyszną zupę krem albo upieczesz warzywno-ryżową zapiekankę.

Kukurydza i groszek konserwowy

Po kukurydzę i groszek konserwowy najczęściej sięgamy podczas zakupów i w praktyce bardzo rzadko zdarza się, że konserwujemy te warzywa w domowej kuchni. Jest to spowodowane tym, że w wersji świeżej są to produkty bardzo trudne w obsłudze, jeżeli nie dysponujemy odpowiednim zapleczem i profesjonalnym sprzętem. Jeżeli jesteś wielbicielem groszku i kukurydzy, polecamy korzystanie z wersji mrożonej, która dużo lepiej sprawdzi się w każdej domowej kuchni, a przede wszystkim zapewni więcej wartości odżywczych niż przemysłowo konserwowane warzywa z puszki.

Z mrożonego groszku możesz przygotować pyszną zupę krem z dodatkiem trawy cytrynowej i mięty.

Jeżeli jednak zdecydujesz się na zakup gotowych warzyw w puszkach, warto poszukać ich w wersji gotowanej na parze, dzięki czemu nie będą one zatopione w kiepskiej jakości zalewie i wbrew pozorom będą właśnie w takiej zdrowszej wersji dużo lepiej smakować.