Witarianizm dla początkujących

Dieta witariańska to jedna z odmian diety roślinnej. Wyklucza ona spożywanie produktów poddanych obróbce termicznej, a dokładniej obróbce w temperaturze powyżej 42°C. Z tego względu nazywana jest dietą surową (raw vegan).

Co stanowi podstawę diety witariańskiej?

Witarianizm jest bardzo restrykcyjną i wymagającą dietą. Podobnie jak w przypadku pozostałych diet roślinnych, nie spożywa się mięsa i jego przetworów. Jednocześnie praktycznie eliminuje się obróbkę termiczną. Wiąże się to z wykluczeniem z jadłospisu nasion roślin strączkowych oraz produktów zbożowych, takich jak mąka, makaron, kasza, ryż czy pieczywo. Na surowej diecie spożywa się duże ilości warzyw i owoców, które uzupełnia się orzechami, pestkami, nasionami, kiełkami, grzybami oraz olejami. Część witarian dopuszcza również dodatek miodu.

Warzywa i owoce muszą być świeże i w pełni dojrzałe, by nie wiązały się z ewentualnymi problemami trawiennymi. Niedojrzałe produkty mogą powodować dolegliwości bólowe po spożyciu. Warzywa i owoce powinny być również odpowiednio przechowywane, by jak najdłużej zachowały świeżość.

Dieta witariańska jest bardzo restrykcyjna. Istnieją jednak odłamy, które wprowadzają jeszcze większe ograniczenia spożywanych produktów. Są to diety:

·       frutariańska (oparta na surowych owocach),

·       juicetariańska (dopuszcza spożywania wyłącznie samodzielnie przygotowanych soków),

·       sproutariańska (najbardziej radykalna – spożywa się wyłącznie kiełki roślin).

Niewielu witarian decyduje się na stosowanie diety surowej z uwzględnieniem mięsa oraz ryb w formie tatara, ceviche lub sashimi.

Dieta witariańska w wersji wegetariańskiej       

Podobnie jak w klasycznej wersji diety wegetariańskiej, rezygnuje się z mięsa i jego przetworów. Dopuszczone jest natomiast spożywanie mleka oraz jego przetworów, jednak wskazana w założeniach diety surowej temperatura 42°C ogranicza możliwości wyboru nabiału. Najlepiej by mleko pochodziło od rolnika, z gospodarstwa lub popularnych w większych miastach mlekomatów.

Witarianie nie spożywają produktów pasteryzowanych i sterylizowanych, zatem mleko pasteryzowane, mleko UHT oraz przetwory z nich wykonane nie powinny być stosowane w diecie witariańskiej. Podczas produkcji jogurtu, niezależnie od wykorzystywanego mleka, wymagane jest działanie temperatury powyżej 42°C, co uniemożliwia to wykorzystanie jogurtu w surowej diecie nawet w wersji wegetariańskiej.

Podobnie jest w przypadku kakao i karobu. Stosując dietę surową niezbędna jest wiedza, jak wytwarzane są dane produkty spożywcze. Kontrowersyjną kwestią w tej wersji diety jest spożywanie jaj na surowo, ze względu na możliwe zakażenie Salmonellą.

Dieta witariańska w wersji wegańskiej   

Witarianie stosujący surową dietę w głównej mierze decydują się na jej wegańską wersję.

Wiąże się to z całkowitym wykluczeniem produktów pochodzenia zwierzęcego (mięso, mleko, jaja oraz ich przetwory). W tym wariancie diety spożywa się świeże owoce i warzywa, nasiona, pestki, kiełki, grzyby oraz oleje roślinne.

Witarianizm – przykładowe przepisy

Wbrew pozorom posiłki na diecie witariańskiej mogą być ciekawe i urozmaicone.

Nie trzeba ograniczać się wyłącznie do jedzenia warzyw i owoców w ich oryginalnej postaci. Zamiast tego można przygotować:

• Koktajle, gęste soki warzywne i przeciery owocowe – doskonałe jako szybka przekąska w ciągu dnia. Przyjemnie orzeźwiają i gaszą pragnienie. Dużą popularnością cieszą się zielone soki, które dodatkowo korzystnie wpływają na kondycję włosów i paznokci.

• Sałatki warzywne i owocowe – są niezwykle proste w przygotowaniu. Dobrze dobrane składniki sałatki sprawią, że całość będzie wyglądała apetycznie i jednocześnie znakomicie smakowała.

• Puddingi chia lub kleiki z siemienia – nasiona zalane wodą lub samodzielnie przygotowanym roślinnym mlekiem pęcznieją, zmieniając swoją konsystencję. Znakomicie smakują z kawałkami owoców lub musami owocowymi. Można ozdobić je orzechami i listkami mięty.

• Pralinki, batoniki i ciasteczka – suszone owoce połączone z orzechami to zawsze strzał w dziesiątkę. Wystarczy namoczyć je w zimnej wodzie, odsączyć i zblendować, by uzyskać lepką masę do formowania pralinek. Podczas doboru suszonych owoców należy zdecydować się na te suszone na słońcu.

• Gazpacho i chłodniki – zupy na surowej diecie są możliwe. Wystarczy przygotować je w wersji na zimno. Pomidory zmiksowane z papryką, czosnkiem, ogórkiem, świeżą bazylią i dodatkiem oliwy będą pełne smaku i przyjemnie orzeźwiające. Podobnie chłodnik z ogórka, rzodkiewki czy awokado. Chłodniki można przygotować również w formie zupy owocowej.

• Pasty warzywne – można je przygotować łącząc warzywa ze sobą (np. pomidor i papryka), dodając nasiona i pestki (np. brokuł i słonecznik) lub w wersji jednoskładnikowej (awokado).

• Zawijaski z liści sałaty – liście sałaty lodowej z powodzeniem zastąpią tortille i tacos. Można posmarować je dowolną pastą i wypełnić ulubioną surówką.

Co mogą jeść witarianie?

Podstawą witarianizmu są surowe owoce i warzywa. Dopuszczalne są także warzywa i owoce suszone na słońcu lub w temperaturze poniżej 42°C, które warto przygotować samodzielnie. Wartościowe elementy to również kiełki roślin – można kupić je gotowe lub wyhodować we własnej kuchni. Są cennym źródłem witamin i składników mineralnych.

Kolejnymi produktami w surowej diecie są orzechy, pestki oraz nasiona. Można je jeść na surowo lub moczyć w zimnej wodzie. Namoczone lepiej się miksują, co ułatwia przygotowanie past. W diecie witariańskiej dopuszcza się także stosowanie olei tłoczonych na zimno. Urozmaiceniem posiłków będą grzyby oraz glony.

W zależności od podejścia i stosowanego wariantu diety, część osób dopuszcza dodatek miodu do witariańskich potraw.

Czy witarianizm jest zdrowy?

Dieta witariańska jest bardzo restrykcyjna. Z tego względu nadaje się wyłącznie do krótkotrwałego przestrzegania. Można ją stosować cyklicznie, np. co roku na wiosnę. Surowe produkty korzystnie wpływają na zdrowie i pracę poszczególnych narządów.

Witariańskie potrawy powinny znaleźć się w standardowej diecie jako urozmaicenie dotychczasowych potraw, sposób na zwiększenie spożycia warzyw i owoców oraz by ograniczyć ilość spożywanej przetworzonej żywności. Długotrwałe stosowanie niedoborowej diety może nieść za sobą poważne konsekwencje zdrowotne.