Kuchnia turecka – charakterystyka, dania i przepisy

Kuchnia turecka to fascynujące połączenie smaków Azji, Europy i Bliskiego Wschodu, które przez stulecia kształtowało się pod wpływem różnych kultur i tradycji. Tureckie jedzenie charakteryzuje się bogactwem przypraw, świeżych składników oraz różnorodnością technik kulinarnych, które sprawiają, że potrawy z tego zakątka świata cieszą się popularnością na całym świecie. Od aromatycznych kebabów po delikatne desery, kuchnia ta oferuje niezapomniane doznania smakowe dla każdego miłośnika kulinariów.

Historia i charakterystyka kuchni tureckiej

Początkowo kuchnia Imperium Osmańskiego nie była szczególnie bogata. Wszystko zmieniło się z czasem wskutek podbojów. Tym oto sposobem w diecie mieszkańców pojawiły się m.in. warzywa strączkowe czy ziemniaki oraz pomidory. Ogromne terytorium Imperium Osmańskiego przyczyniło się do różnorodności smaków kuchni tureckiej.

Na tureckim stole znajdziemy echo różnych kultur. Kuchnia arabska wniosła bogactwo przypraw – cynamon, kardamon czy ziele angielskie. Z Persji pochodzi tradycja przyrządzania dań z ryżem, a także połączenie smaków słodkich z wytrawnymi. Grecja natomiast zostawiła swoje piętno wykorzystania świeżych warzyw oraz oliwy z oliwek.

Poznaj kuchnię bałkańską.

Trudno wyobrazić sobie kuchnię turecką bez intensywnych przypraw. Czerwona papryka w proszku, mięta, sumak czy cynamon nadają potrawom charakterystyczny smak i aromat. Wiele z nich ma również właściwości prozdrowotne – np. sumak np. działa przeciwzapalnie i chroni wątrobę oraz serce, a kmin wspomaga trawienie.

Podstawowe składniki i metody przygotowania potraw tureckich

Kuchnia turecka bazuje na produktach dostępnych lokalnie – świeżych warzywach, mięsie, rybach i nabiale. Typowe składniki to:

• mięsa: jagnięcina, baranina, wołowina (wieprzowina ze względów religijnych jest wykluczona), owoce morza,
• warzywa: bakłażan, papryka, pomidory, cukinia, cebula, czosnek,
• rośliny strączkowe: ciecierzyca, bób,
• nabiał: jogurt, sery owcze i kozie,
• zboża: bulgur, ryż, pszenica,
• przyprawy: sumak, kmin rzymski, czerwona papryka, cynamon lub mięta,

Popularne dania kuchni tureckiej

Śniadanie tureckie – serpme kahvaltı

Śniadanie w Turcji to rodzaj celebracji. Na stole pojawiają się małe talerzyki z różnorodnymi dodatkami: sery (beyaz peynir, czyli „turecka feta”), oliwki, świeże pomidory, ogórki, dżemy, miód, pasta tahini, jajka i oczywiście czarna słodzona herbata z mlekiem podawana w charakterystycznych tulipanowych szklaneczkach lub czarna kawa. Klasykiem jest menemen – jajecznica z pomidorami, cebulą i papryką smażona na oliwie.

Spróbuj: Jajka po turecku według Mateusza Gesslera.

Tradycyjne tureckie obiady i kolacje

Obiad w Turcji zazwyczaj rozpoczyna się od zupy – najczęściej jest to mercimek çorbası z soczewicy, kremowa, sycąca i aromatyczna.

Następnie pojawiają się dania główne:

• kebab – w wielu wersjach: döner kebab, adana kebab czy iskender kebab,
• köfte – kotleciki z mięsa mielonego (wołowina bądź baranina) z dodatkiem cebuli i ziół,
• musakka – warstwowa zapiekanka z bakłażana, mięsa i pomidorów,
• dolma – faszerowane warzywa, np. papryki czy liście winogron nadziewane ryżem i mięsem,
• lahmacun – cienki placek z mięsem mielonym, pomidorami i przyprawami, nazywany turecką pizzą.
• manti – niewielkich rozmiarów pierożki nadziewane mięsem albo serem i podawane z jogurtem czy sosem pomidorowym,
• borek – zawijany placek z farszem z mięsa lub sera.

Potrawy tureckie – inspiracje i przepisy

Tureckie dania jednogarnkowe

Tureckie dania jednogarnkowe to kwintesencja prostoty i smaku. Güveç – potrawa gulaszowa warzywno-mięsna czy różne wersje pilawu to przykłady, jak połączyć kilka składników w sycący posiłek. Soczewica, bakłażan, papryka i jagnięcina często są bazą tego typu dań.

Dowiedz się, jak zrobić kebaba.

Tureckie desery i słodkości

Słodkości tureckie są równie znane jak dania główne. A oto kilka przykładów:

• chałwa – deser zrobiony z miazgi sezamowej i miodu z dodatkiem, np. orzechów lub kakao, 
• baklava – ciasto filo przekładane orzechami i syropem miodowym,
• lokum – żelatynowy deser, który przygotowuje się z cukru, skrobi ziemniaczanej, wody oraz aromatów. Często o smaku róży, pistacji lub cytrusów, posypane cukrem pudrem,
• sütlaç – mleczny deser ryżowy z dodatkiem cukru, cukru waniliowego i skrobi,
• kunafa – deser przygotowany z cienkich oraz kruchych nitek ciasta (na bazie wody i mąki), które następnie wypełnia się orzechami, cukrem lub przyprawami, np. cynamonem,
• helva – masa z mąki, masła, cukru, orzechów, a także suszonych owoców lub kakao, często podawana na uroczystościach.

Przepis na chałwę

Składniki:

• 200 g jasnego sezamu (można również użyć pasty tahini)
• 3 łyżki płynnego miodu
• w zależności od preferencji: 4 łyżki kakao, garść orzechów

Przygotowanie:

• Sezam zmiel, np. w blenderze kielichowym.
• Dodaj miód i ponownie zmiksuj.
• Opcjonalnie dodaj posiekane orzechy lub kakao.
• Przełóż całość do foremki i ugnieć.
• Wstaw masę do lodówki na kilka godzin.

Turcja ma bogatą tradycję kulinarną łączącą wpływy azjatyckie i europejskie. To śniadania pełne kolorów, aromatyczne dania główne, sycące potrawy jednogarnkowe i wyjątkowo słodkie desery.