Najpopularniejsze rodzaje pieczywa

Pieczywo od wieków jest produktem spożywczym numer jeden. Nieprzypadkowo najczęściej wyobrażamy sobie zestaw złożony z chleba i wody jako niezbędnik potrzebny nam do przetrwania nawet w najtrudniejszej sytuacji. Chleb kryje w sobie wiele ciekawostek i zaskakujących faktów, które poznasz w tym artykule.

Jeżeli zastanawiasz się nad tym, jakie są najpopularniejsze i najzdrowsze rodzaje pieczywa lub chcesz się upewnić, jak kupować i przechowywać pieczywo – o wszystkim opowiadamy poniżej.

Rodzaje pieczywa

W wielu miejscach na świecie pieczywo jest podstawowym składnikiem codziennej diety. Spożywa się je o każdej porze dnia jako główną część posiłku lub jako dodatek do zup i dań obficie podlewanych sosami. W kuchni śródziemnomorskiej często spotyka się tradycję polegającą na serwowaniu pieczywa jako dodatku do dosłownie każdego posiłku – niezależnie od tego, jakie dania są serwowane.

Pieczywo można rozróżnić np. ze względu na mąkę użytą do jego wypieku. Jeżeli zatem zastanawiasz się, czym różni się pełnoziarnisty chleb od razowego czy pszennego, to podstawowym wyróżnikiem jest to, z jakiej mąki takie pieczywo zostało przygotowane.

Jeżeli zatem chcesz przygotować w domu swój własny chleb, musisz zaopatrzyć się w odpowiednią mąkę, wodę, sól i dobrej jakości robota kuchennego zdolnego do mieszania ciasta chlebowego. Do tego celu świetnie nadają się roboty kuchenne Bosch MUM5 lub OptiMUM, wyposażone w specjalną końcówkę do wyrabiania ciężkiego ciasta chlebowego.

Pieczywo mieszane

Jest to najpopularniejszy rodzaj pieczywa ciemnego, dostępnego w polskich sklepach. Oferowane jest jako zdrowsza alternatywa dla pieczywa jasnego pozbawionego większości wartości odżywczych. Tego typu pieczywo przygotowywane jest zwykle z mieszanki mąki pszennej i żytniej w różnych proporcjach. Wytwarzane w ten sposób są zarówno chleby, jak i bułki. Najpopularniejsze chleby tego rodzaju to:

• poznański,

• praski,

• mazowiecki,

• zakopiański,

• łęczycki,

• kaszubski,

• chleb wiejski,

• krakowski,

• mleczny,

• praski,

• baltonowski.

Tego typu mieszane pieczywo jest dużo łatwiejsze w przygotowaniu niż to typowo żytnie, ponieważ można stosować równe typy mąki w dowolnych proporcjach i dostosowywać je do własnych preferencji smakowych. Jeżeli zatem interesujesz się pieczeniem chleba w domowym piekarniku, a także chcesz by twoje wypieki były nieco zdrowsze, warto na początek zainteresować się właśnie tym typem pieczywa.

Pieczywo pszenne

Pieczywo pszenne, jak sama nazwa wskazuje, wytwarzane jest z czystej mąki pszennej. Właśnie temu zawdzięcza swoją jasną barwę, lekkość i delikatny smak. Tego typu chleby najlepiej nadają się do przygotowania śniadaniowych tostów. Jeżeli więc masz w swojej kuchni toster i lubisz zajadać się chrupiącym chlebem z dodatkiem miodu lub owocowych przetworów, to właśnie pieczywo pszenne będzie najlepszym wyborem. 

Chleb pszenny to również najprostszy przepis na pieczywo własnej roboty, które stanowić będzie twój pierwszy krok w kierunku uruchomienia domowej piekarni. Mąka pszenna jest najłatwiejsza w obróbce i wybacza wiele błędów. Po prostu trudno jest coś zepsuć stawiając pierwsze kroki w dziedzinie pieczenia chleba w domowym piekarniku.

Warto również pamiętać, że do grupy pieczywa pszennego zaliczamy zarówno jasne wytrawne wypieki – jak bułki czy bagietki – ale też słodkie chałki, rogale i drożdżówki.

Ogólnie pieczywo możemy podzielić na trzy podstawowe kategorie:

1. zwykłe: chleb pszenny, razowy, graham, bułki, bagietki

2. wyborowe (zawierające tłuszcz, cukier i masę jajeczną): rogale, kajzerki, chleb tostowy, bułka wrocławska

3. cukiernicze: chałka, maślane bułki, maślane rogale

Pieczywo żytnie

Pieczywo żytnie ma bardzo dobrą opinię wśród osób zainteresowanych zdrowym odżywianiem. Ma niski indeks glikemiczny i na długo zapewnia uczucie sytości. To źródło witaminy B, niacyny kwasu foliowego. Jest zdrowsze od pieczywa pszennego, ponieważ zawiera tę wartościową część ziarna, której nie ma mąka oczyszczona. Wypiekane jest z mąki żytniej   o różnym stopniu przetworzenia. Najpopularniejszym rodzajem mąki żytniej jest mąka typu 720, charakteryzująca się dość drobną teksturą i konsystencją zbliżoną do jasnej mąki pszennej. Zawiera ona bardzo dużo cennych składników odżywczych i dlatego jest podstawowym wyborem, jeżeli chcesz przygotować zakwas żytni do pieczenia chleba.

Pieczywo żytnie dostępne w sklepach najczęściej przygotowane jest na bazie drożdży lub mieszanki drożdży i zakwasu. Jeżeli chcesz upiec chleb żytni na zakwasie, w pierwszej kolejności potrzebny będzie aktywny zakwas. Jeżeli już takim dysponujesz, to pyszny chleb żytni przygotujesz z zaledwie trzech podstawowych produktów: mąki żytniej, wody i soli. Możesz zrobić także pieczywo żytnie na drożdżach. Co ważne, chleb żytni może zawierać maksymalnie 15% mąki pszennej. Najpopularniejsze rodzaje tego chleba to:

• lekki,

• jasny mleczny,

• razowy,

• pełnoziarnisty,

• staropolski,

• razowy na miodzie,

• razowy z soją i słonecznikiem.

Rodzaje pieczywa na świecie

Prawie każda światowa kuchnia ma przynajmniej jeden sztandarowy przepis na chleb. Jak świat długi i szeroki, chleb jest od wielu pokoleń podstawowym i łatwo dostępnym pokarmem.

W krajach arabskich i wschodnich powszechne są np. chleby płaskie, spożywane w formie placków (np. chlebki pita, naan, maca). Kuchnia śródziemnomorska zawiera wiele przykładów pieczywa jasnego, pięknie wyrośniętego, z bogato rozwiniętym miękiszem i przede wszystkim z wyraźnymi aromatami wszechobecnej oliwy (focaccia). Im dalej na północ, tym częściej spotyka się pieczywo ciemne, pełnoziarniste i nieco cięższe. Historycznie jest to związane z klimatem, lokalną agrokulturą i uprawianymi w danym regionie zbożami.

Niezależnie jednak od tego, w jakim miejscu na świecie się znajdujesz, a także jaki rodzaj pieczywa został zaserwowany do posiłku, dobry chleb zawsze powstaje z tych samych trzech składników: mąki, wody i soli. Reszta to już regionalne akcenty i wariacje związane z lokalnymi tradycjami czy przeznaczeniem wypieków do spożywania w ramach głównych posiłków lub słodkich przekąsek.

Jak kupować i przechowywać pieczywo?

Jeżeli zastanawiasz się, jak kupować pieczywo, musisz wziąć pod uwagę kilka czynników. Po pierwsze warto zastanowić się jak dużo pieczywa potrzebujesz i jak długo powinno ono być zdatne do spożycia. Świadomy konsument zawsze sprawdza również skład kupowanych produktów spożywczych. W przypadku chleba zasada dotycząca jego składu jest bardzo prosta: im lista składników jest krótsza, tym lepiej. Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, najlepszy domowy chleb ma trzy składniki: dobrą mąkę, wodę i sól. Można do tego zestawu dodać jeszcze drożdże lub dodatki smakowe, takie jak pestki słonecznika czy aromatyczne przyprawy.

Niestety przemysłowo produkowane pieczywo bardzo często zawiera dużo dodatków, których celem jest sztuczne przedłużenie jego świeżości, a także uproszczenie produkcji i ułatwienie transportu. Jeżeli zatem spotkasz na sklepowej półce pieczywo o kilkunastodniowym terminie przydatności, a na liście składników widnieją konserwanty, to nie warto po nie sięgać.

Pamiętaj o zasadzie, że im jaśniejsze pieczywo, tym krócej można je przechowywać. Ma ono bowiem tendencję do szybkiego wysychania, a wtedy staje się twarde i trudne do zjedzenia. Oczywiście nawet jasne pieczywo przechowywane w odpowiednich warunkach (np. w chlebaku) przetrwa w dobrej kondycji nieco dłużej.

Ciemne chleby na zakwasie można przechowywać znacznie dłużej i przez ten czas zachowują one świeżość dużo lepiej niż pieczywo pszenne. Szczególnie zauważalne jest to w przypadku chleba na zakwasie. Użycie naturalnego zakwasu powoduje obecność naturalnych dzikich drożdży i bakterii, które w powstałym w wyniku fermentacji kwasowym środowisku skutecznie chronią pieczywo przed pleśniami i niepożądanymi drobnoustrojami.

Jeżeli zdarzy się, że w twoich zapasach znajdzie się zbyt dużo pieczywa, możesz nadmiarową ilość z powodzeniem zamrozić, nawet jeżeli jest to cały bochenek chleba. Po wyjęciu produktu z zamrażarki wystarczy postawić na drewnianej desce lub metalowej kratce i w ciągu kilku godzin spędzonych w temperaturze pokojowej stanie się zdatny do jedzenia.

Jak odświeżyć pieczywo?

Jeżeli masz problem z zagospodarowaniem zeschniętego i czerstwego pieczywa, mamy dla ciebie klika sposób na uratowanie sytuacji. Do odświeżenia pieczywa możesz użyć kuchenki mikrofalowej, tostera lub piekarnika.         

Czerstwe pieczywo możesz owinąć czystą i zwilżoną ściereczką (opcjonalnie ręcznikiem papierowym), a następnie umieścić w kuchence mikrofalowej na 20-30 sekund. W tym czasie zarówno chleb, jak i bułki zmiękną i staną się lekko wilgotne – podobnie jak świeże pieczywo.

Pomocny w takiej operacji będzie również piekarnik. Wystarczy, że suche pieczywo zwilżysz wodą, zawiniesz w folię aluminiową i włożysz na 15 minut do piekarnika rozgrzanego do temperatury 150°C.

Jeśli nie chcesz odświeżać pieczywa, a szkoda Ci wyrzucać chleb czy bułki, możesz je zmielić na bułkę tartą lub zrobić tosty francuskie na słodko lub chleb w jajku na słono.

Jak widzisz, temat pieczywa to historia o wielu wątkach. Z naszego artykułu warto zapamiętać przede wszystkim, jak ważne jest świadome sięganie po produkty dostępne w sklepach, a także jak ważnym elementem naszej kultury – nie tylko kulinarnej – jest pieczywo. Niezależnie jednak od tego czy chleb pieczesz samodzielnie, czy kupujesz go sklepie, taka podstawowa wiedza na temat składu pieczywa czy sposobów jego przechowywania zawsze przełoży się na lepsze posiłki serwowane najbliższym i większą satysfakcję czerpaną z rzeczy prostych, jak kromka chleba z masłem i dżemem.