- Czym jest serwatka i jak powstaje?
- Właściwości zdrowotne i wartości odżywcze serwatki
- Praktyczne zastosowanie serwatki w kuchni
- Co z serwatki? Przepisy
Serwatka to cenny produkt uboczny powstający podczas produkcji sera, który przez wieki był niedoceniany, a dziś zyskuje coraz większe uznanie jako źródło białka i składników odżywczych. Co to jest serwatka, jakie ma właściwości zdrowotne i jak można ją wykorzystać w kuchni? Sprawdź, dlaczego warto włączyć serwatkę do swojej diety i poznaj najlepsze sposoby jej zastosowania.
Czym jest serwatka i jak powstaje?
Serwatka to płyn, który oddziela się od skrzepu mlecznego podczas produkcji sera. Składa się głównie z wody (ok. 95%), ale zawiera również: białka, laktozę, tłuszcze, witaminy i minerały. Dawniej była traktowana w przemyśle mleczarskim jako odpad, dziś przeżywa swój renesans – trafia do napojów izotonicznych, suplementów białkowych, kosmetyków, a także do kuchni.
Można wyszczególnić następujące rodzaje serwatki:
- Serwatka słodka (podpuszczkowa) powstaje w procesie wytwarzania żółtych serów dojrzewających, np. parmezanu lub cheddaru. Ma wyższe pH (5,2–6,7), jest delikatniejsza w smaku i bogatsza w białko.
- Serwatka kwaśna to efekt produkcji twarogu. Jej pH oscyluje w granicach 3,8–4,6, jest bardziej cierpka i zawiera mniej białek, ale więcej kwasu mlekowego.
- Istnieje też serwatka mieszana, będąca połączeniem obu typów.
Warto również wspomnieć, że na rynku możesz spotkać się zarówno z serwatką w formie płynnej, jak i sproszkowanej. Ta druga powstaje poprzez odparowanie wody z omawianego produktu w specjalnych bębnach.
Sprawdź, co zrobić z twarogu.
Właściwości zdrowotne i wartości odżywcze serwatki
Serwatka to skarbnica wartości odżywczych. Zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy, które wspierają budowę i regenerację tkanek, wspomagają gospodarkę hormonalną i uczestniczą w metabolizmie węglowodanów oraz tłuszczów.
Ponadto serwatka ma szereg innych korzyści dla organizmu. Zawarte w serwatce immunoglobuliny pomagają w walce z infekcjami, wspierają naturalną odporność, a aminokwasy takie jak: metionina i cysteina wspomagają walkę organizmu z wolnymi rodnikami. Wapń, fosfor, jod i magnez wspierają zdrowie kości, mięśni i układu nerwowego. Co więcej, probiotyczne bakterie kwasu mlekowego wspomagają równowagę flory jelitowej i leczenie wrzodów żołądka.
Spożywanie serwatki może również wpłynąć na obniżenie poziomu „złego” cholesterolu i ciśnienia tętniczego krwi. Z kolei zawartość peptyd zapobiega chorobom serca.
100 ml serwatki to ok. 25 kcal i bogatym źródłem białka, co czyni ją świetnym napojem izotonicznym. Nie bez powodu serwatka nazywana jest „płynnym złotem” – jej właściwości zdrowotne doceniają dietetycy, lekarze i trenerzy.
Praktyczne zastosowanie serwatki w kuchni
Choć wielu osobom serwatka kojarzy się z resztką po produkcji sera, w kuchni może być prawdziwym sprzymierzeńcem. Jej lekko kwaśny smak i bogaty skład sprawiają, że nadaje się zarówno do dań słodkich, jak i wytrawnych.
Można wykorzystać ją do przygotowania:
- koktajli – w połączeniu z miksowanymi owocami i miodem tworzy orzeźwiający napój,
- wypieków – kwaśna serwatka zastępuje np. zakwas żytni podczas wypieków bułek lub chlebów,
- zup – świetnie sprawdzi się do zakwaszania barszczu białego, żurku czy chłodnika,
- dań głównych – można z niej przygotować marynatę do mięs, np. kurczaka czy łososia,
- desery – używana do kremów, smoothie, a nawet domowych lodów.
Poznaj 5 sprawdzonych przepisów na zdrowe koktajle.
Co z serwatki? Przepisy
Znając już liczne korzyści spożywania serwatki, przejdźmy do praktyki. Co zrobić z serwatki? Podpowiadamy.
Naleśniki na serwatce
Składniki:
- 2 szklanki mąki pszennej
- 1,5 szklanki serwatki
- 2 jajka
- 2 łyżki oleju
- szczypta soli
Przygotowanie:
Wymieszaj wszystkie składniki na gładkie ciasto. Jeśli jest za rzadkie, dodaj mąki, jeśli za gęste – serwatki. Następnie smaż naleśniki na rozgrzanej patelni. Dzięki serwatce będą delikatne i miękkie.
Przygotuj: Biały chleb na serwatce.
Smoothie owocowe z serwatką
Składniki:
Przygotowanie:
Zmiksuj wszystkie składniki na gładki koktajl. To szybki sposób na zdrową przekąskę po treningu lub na drugie śniadanie.
Chleb na serwatce
Składniki:
- 400 g mąki pszennej
- 250–300 ml serwatki
- 15 g świeżych drożdży
- 1 łyżeczka soli
- 1 łyżeczka cukru
Przygotowanie:
Podgrzej lekko serwatkę, rozpuść w niej drożdże z cukrem (odstaw na 10 minut). Dodaj do miski mąkę oraz sól, a następnie serwatkę z rozpuszczonymi drożdżami. Wymieszaj delikatnie całość i odstaw na godzinę. W dalszej kolejności możesz przystąpić do wyrabiania ciasta i potem znów odstaw je na godzinę.
Przełóż ciasto na blaszkę wyłożoną papierem i wstaw do piekarnika nagrzanego do 220 stopni Celsjusza na ok. 30 min.
Upiecz: Biały chleb na serwatce.
Serwatka to źródło pełnowartościowego białka, minerałów i witamin, które warto wykorzystać w codziennej kuchni. Możesz ją pić jako napój izotoniczny, dodawać do zup, wypieków, smoothie czy marynat. To tylko kilka przykładów – jej zastosowanie jest praktycznie nieograniczone.
