Ułożenie sztućców na stole – co trzeba wiedzieć?

• Dlaczego poprawny układ sztućców ma duże znaczenie w czasie posiłku?
• Jak układać sztućce na stole? Najważniejsze zasady
• Układanie sztućców w trakcie posiłku
• Jak złożyć serwetki na sztućce?

Wspólne posiłki z rodziną i znajomymi to przyjemność, ale tylko wtedy, gdy wiemy, jak zachować się przy stole. Powinniśmy znać zasady prawidłowego posługiwania się sztućcami, aby nie popełnić jakiegoś nietaktu i zachować porządek wokół siebie. Poznaj prawidłowe ułożenie sztućców w czasie posiłku.

Dlaczego poprawny układ sztućców ma duże znaczenie w czasie posiłku?

Właściwe ułożenie sztućców na stole ma znaczenie z kilku różnych powodów.

1. Wiedza dotycząca tego, jak się układa sztućce, jest ważnym elementem stołowego savoir-vivre’u. Jeśli znamy rozkład sztućców i dodatkowo potrafimy się nimi posługiwać, świadczy to o pewnej kulturze i obyciu – gospodarzy oraz gości.
2. Poprawne ułożenie sztućców gwarantuje zachowanie porządku i czystości w trakcie spożywania posiłków – gospodarzom łatwiej jest podawać kolejne dania, a biesiadnicy nie zastanawiają się niepotrzebnie, jakich narzędzi powinni użyć.
3. Poprawny układ sztućców zapobiega też gafom, które mogą zepsuć wspólny posiłek.
4. Z kolei ułożenie sztućców po jedzeniu służy komunikacji z kelnerem, który dzięki temu dowie się, czy uznajemy wizytę w restauracji za zakończoną, czy danie nam smakowało, czy prosimy o dokładkę itp.

Przeczytaj: Savoir… co? Jak zachowywać się przy stole?

Jak układać sztućce na stole? Najważniejsze zasady

Sztućce na stole powinny być przede wszystkim czyste, wypolerowane, w wystarczającej liczbie dla wszystkich gości i z jednego kompletu. Eklektyzm, czyli łączenie różnych elementów jest modne w urządzaniu wnętrz. Jednak podczas aranżowania stołu warto skupić się na spójnym wyglądzie – identyczne noże, łyżki, widelce i łyżeczki bardzo w tym pomagają.

Zapoznaj się z artykułem: Jak prawidłowo trzymać pałeczki, jak jeść pałeczkami?

Posiłki podaje się zwykle w zgodzie z ogólnie przyjętym „harmonogramem”: przystawka, zupa, drugie danie, deser. W centrum miejsca dla każdego gościa staje talerz, który wyznacza, po które sztućce sięgamy w pierwszej kolejności – te do pierwszego dania znajdują się po zewnętrznej stronie nakrycia.

Jak się układa sztućce? Odpowiadamy: po obu stronach nakrycia. Na początku kolacji lub uroczystego obiadu na tym miejscu znajdzie się talerz z przystawką, następnie talerz na danie główne, a na nim głęboki talerz na zupę, które kolejno zostaną wymienione na talerzyk deserowy.

• Po lewej stronie nakrycia powinny znaleźć się kolejno: widelec do głównego dania, widelec do ryb, widelec do przystawki i serwetka (można ją także umieścić na środku talerza).
• Po prawej stronie, licząc od zewnątrz, kładziemy: nóż do głównego dania, nóż do ryb, łyżkę do zupy, nóż do przystawki.
• A co ze sztućcami do deserów? Umieszczamy je nad talerzem obiadowym: u góry łyżeczkę z trzonkiem zwróconym w prawą stronę, a pod nią widelczyk z trzonkiem w lewą stronę.

Wskazówka: Łyżki układamy zawsze miseczką do dołu, noże ostrzem w kierunku talerza, natomiast widelce powinny mieć zęby skierowane ku górze.

Układanie sztućców w trakcie posiłku

Kolejnym ważnym tematem do omówienia jest to, jak odkładać sztućce w trakcie posiłku. Zasada brzmi: raz podniesionych sztućców nie można odkładać na stół czy opierać o brzeg talerza. Jest to nieeleganckie, a dodatkowo może spowodować zabrudzenie obrusu. Widelec, nóż czy łyżkę zawsze odkładamy na swój talerz.

Jaki komunikat przekażesz obsłudze lub gospodarzowi, odkładając sztućce w określony sposób?

• „Koniec posiłku” – sztućce ułożone równolegle na godzinę 17, trzonkami w prawą stronę.
• „Muszę na chwilę odejść od stołu, proszę nie zabierać talerza” – widelec ustawiony na godzinę 8, a nóż na 16 – nie krzyżujemy ich!
• „Być może wezmę jeszcze dokładkę” – skrzyżowane sztućce, widelec koniecznie nad nożem.
• „Poproszę kolejne danie” – sztućce skrzyżowane na środku talerza, widelec pionowo, a nóż poziomo.
• „Chcę docenić pracę kucharza – było pyszne” – nóż i widelec ułożone równolegle, zębami i ostrzem w prawą stronę.
• „Bardzo mi smakowało, jeszcze tu wrócę” – widelec położony na nożu, oba sztućce ustawione na godzinę 17.
• „To nie były moje smaki, czegoś zabrakło/było za dużo” – sztućce ustawione na godzinę 7 i 17, ostrze noża wsunięte między zęby widelca.
• „Nieprofesjonalna obsługa” – ustawienie jak w przykładzie powyżej, dodatkowo układamy sztućce w literę „V”.
• „Chcę złożyć reklamację” – nóż i widelec ułożone po obu stronach talerza, zębami i ostrzem do dołu.

Stołowy savoir-vivre obejmuje też łyżki i łyżeczki. Kiedy wiemy, że skończyliśmy jeść zupę, wykładamy łyżkę na talerz stołowy, a jeśli to tylko przerwa – wkładamy ją do głębokiego talerza. Podobnie sytuacja ma się z łyżeczką do kawy i herbaty. Niezależnie od tego, czy w filiżance znajduje się napój, czy też nie, łyżeczka ma być zawsze odkładana na spodek. Po zakończeniu delektowania się cappuccino czy zieloną herbatą, ustawiamy ucho filiżanki na godzinę 8, a łyżeczkę odkładamy na spodek po prawej stronie wypukłą częścią do dołu.

Dowiedz się też: Jakie są rodzaje sztućców na stole?

Jak złożyć serwetki na sztućce?

Poprawne ułożenie sztućców to podstawa. Jeśli jednak chcemy, aby stół prezentował się zjawiskowo, warto dowiedzieć się, jak złożyć serwetki na sztućce. Istnieje ogromna liczba kształtów, które mogą przybrać serwetki – dziś skupimy się na czterech z nich. Są one nie tylko popularne, proste w złożeniu, ale także efektowne.

1. Kieszonka – przygotuj kwadratową serwetkę, a później złóż ją na cztery części. Otrzymasz w ten sposób grubszy kwadrat. Weź pierwszą warstwę materiału za róg i zagnij ją do środka – powstanie trójkąt. Później zagnij kolejne rogi, umieszczając jeden pod drugim. I już, serwetka na komplet sztućców gotowa!
2. Podwójna kieszonka – serwetkę złóż na pół i jeszcze raz na pół. Pierwszy wolny róg zwiń do połowy serwetki. Podobnie zrób z drugim rogiem – ma dotykać pierwszego. Trzeci róg powinien znaleźć się pod spodem (odległość między zwinięciem i zgięciem wynosi 2 cm). Lewą część serwetki zegnij na 2 cm. Później odwróć serwetkę, by lewy róg dotknął prawego. Właśnie powstało miejsce na widelec i nóż – w osobnych kieszonkach.
3. Trójkąt – złóż serwetkę na cztery części, a później ustaw ją w taki sposób, by przypominała romb. Zegnij pierwszą część serwetki w dół – powtórz czynność z drugą i trzecią warstwą, aby powstały coraz mniejsze trójkąty. Obróć serwetkę na drugą stronę i złóż ją analogicznie.
4. Koperta – złóż kwadrat na pół, tworząc trójkąt. Boki trójkąta powinny zostać złożone do środka, a zagięcia dociśnięte. Na koniec ponownie złóż boki do środka.

Układanie sztućców nie jest wiedzą tajemną, a wręcz przeciwnie – raz opanowana umiejętność zostanie z nami już na lata. Dzięki niej nie tylko nie popełnimy faux pas przy stole, ale też pozostawimy go w nienagannym stanie.