Dżem, konfitura, powidła, marmolada. Rodzaje przetworów owocowych

Przetwory owocowe, takie jak dżem, powidła czy konfitury, to ważny element domowej kuchni. Bardzo często wyglądają one podobnie i nie do końca wiemy, jak odróżnić rodzaje takich przetworów. Czym zatem różni się dżem od konfitury? Co powoduje, że zamknięte w słoiczku skarby możemy nazwać marmoladą? Odpowiedź na te i wiele innych pytań dotyczących przetworów owocowych poznasz już za moment.

Dżem – czym się charakteryzuje i jak powstaje?

Zgodnie z definicją dżem to przetwór owocowy przyrządzany z owoców. Zależnie od ich rodzaju mogą to być owoce całe (np. dżem z malin, dżem z czarnej porzeczki) lub tylko ich części (np. dżem z pigwy).

Podstawowym czynnikiem charakteryzującym dżem i odróżniającym go od pozostałych przetworów owocowych jest duża ilość cukru, jakiej używa się do przyrządzania dżemu. Jak zatem łatwo się domyślić, dżem robi się z owoców i cukru.

Oficjalne normy pozwalają nazwać produkt dżemem, jeżeli zawiera on przynajmniej 35% owoców. W praktyce jednak domowa produkcja dżemu wymaga polegania na własnej intuicji i wyczuciu smaku, tak by ilość cukru dobrać „na oko”.

Co ciekawe, dżem według oficjalnych definicji jest przyrządzany z owoców. W wielu międzynarodowych kuchniach przygotowuje się jednak również dżemy z warzyw, np. w Portugalii bardzo popularny jest dżem z marchwi, często spotyka się również dżemy z pomidorów czy dżem z dyni.

Jeżeli szukasz pomysłów na niebanalne domowej roboty dżemy, wypróbuj przepis na dżem ze śliwek i kakao, prosty dżem z pomarańczy lub warzywny dżem z zielonych pomidorów. Dla wielbicieli klasycznych smaków polecamy przepis na dżem z czarnych jagód.

Czym są powidła?

Prawdziwe powidła w porównaniu do dżemu, marmolady czy konfitury mają największą zawartość owoców. Bardzo często jedynym składnikiem powideł są owoce, z których się je przyrządza. Co jednak bardzo ważne, ilość owoców użytych do przygotowania powideł jest zwykle dużo większa niż ilość finalnie otrzymanych przetworów.

W Polsce najpopularniejsze i najczęściej spotykane w sklepach są powidła śliwkowe. Nie powinno Cię to jednak zmylić, ponieważ powidła przygotować można z wielu różnych owoców, a nawet warzyw. Oprócz klasycznych śliwek, możesz wykorzystać wszystkie owoce i słodsze warzywa, które łatwo zamienić będzie w pulpę. Mogą to być jabłka, gruszki, brzoskwinie, morele, a także dynia czy nawet buraki cukrowe.

Jeżeli chcesz spróbować swoich sił w przyrządzaniu powideł, w pierwszej kolejności polecamy skorzystać z porad na temat śliwkowych przetworów.

Konfitury – najsłodsze przetwory nie tylko owocowe      

Z wszystkich rodzajów przetworów owocowych to konfitury powstają na bazie najbardziej unikalnej receptury. To co wyróżnia konfitury, to idea polegająca na tym, by owoce w konfiturze zachowane były w całości lub przynajmniej w wyraźnie widocznych kawałkach.

Konfitura a dżem... Czym w takiem razie się różnią? Po pierwsze więc, będzie konsystencja. Po drugie, sposób przygotowania. Konfitury bardzo często przyrządza się na bazie syropu cukrowego, w którym umieszcza się całe owoce lub ich spore kawałki, a następnie gotuje bardzo powoli, tak by owoce nasiąkły słodkim syropem. W efekcie gotowa konfitura powinna zawierać bardzo delikatne cząstki owoców i nic poza tym. W idealnym przypadku cała płynna część w postaci soków czy syropu powinna odparować lub zostać wchłonięta przez bazowy składnik.

Warto również wiedzieć, że przetwory te nie są przyrządzane tylko z owoców. Konfitura z czerwonej cebuli to bardzo dobry przykład. Tę konkretną konfiturę przygotowuje się z dodatkiem wina, masła i innych składników, których nie znajdziesz w typowej konfiturze owocowej, np. malinowej. W efekcie uzyskamy jednak to, co można z pewnością nazwać konfiturą – mięciutkie, wręcz rozpływające się w ustach cząstki czerwonej cebuli o karmelowym smaku.

Marmolada – co ją wyróżnia?      

Marmolada jest przetworem o zdecydowanie najgęstszej konsystencji. Można ją nawet spotkać w postaci bloków. Cechuje się sporą zawartością cukru – w marmoladach dostępnych w sklepach wynosi ona zwykle około 50% wagi całego produktu. Sama nazwa pochodzi w prostej linii od portugalskiego przysmaku o nazwie marmelada, czyli przetworu owocowego z pigwy.

Marmolady można przyrządzić z przecierów owocowych, najlepiej takich, które wykazują właściwości żelujące. Dobrym przykładem są tu jabłka i zawarte w nich pektyny. Marmolady przyrządza się często z różnych rodzajów owoców, gdzie jeden owoc zapewnia lepszą konsystencję, na drugi dla przykładu zapewnia ładniejszy kolor. Do owoców, po ugotowaniu i uzyskaniu formy gęstej papki, dodaje się cukier i gotuje do uzyskania pożądanej konsystencji. Sprawdź nasz pomysł na marmoladę z wiśni i śliwek.

Zastosowania przetworów owocowych     

Wszystkie przetwory owocowe nadają się do kanapek. Tak je pamiętamy z dzieciństwa i bardzo często wydaje nam się, że to ich jedyne zastosowanie. Okazuje się jednak, że wszystkie rodzaje przetworów owocowych mają o wiele więcej zastosowań niż smarowanie nimi kromki chleba z masłem.

Zależnie od typu danego przetworu czy owoców użytych do jego przygotowania, możesz wykorzystać go w odmienny sposób. Łyżeczka konfitury potrafi w ciekawie przełamać smak sosów. Marmolada świetnie sprawdzi się jako dodatek do deserów czy tortów. Powidła zaś rewelacyjnie spisują się w towarzystwie wytrawnych składników dań mięsnych.

Z czym jeść dżem?          

Dżemy z powodzeniem wykorzystasz jako dodatek do placuszków – zarówno słodkich, jak i wytrawnych. Łyżeczka wyrazistego w smaku dżemu podkręci smak różnego rodzaju sosów, nawet sosu pomidorowego.

Jak podawać konfitury? 

Konfitury ze względu na swoją wyrazistą konsystencję świetnie komponują się z wszelkiego rodzaju kaszkami i owsiankami, dodając im ciekawszej tekstury, koloru i przede wszystkim smaku.

Powidła – z czym są najlepsze?          

Powidła świetnie nadają się jako dodatki do mięs. I to zarówno jako smarowidło używane w trakcie spożywania np. grillowanego mięsa, jak i w formie marynaty, którą smarujemy mięso przed pieczeniem.

Marmolada – do czego ją dodać?       

Marmolada ze względu na swoją zwartą konsystencję bardzo dobrze nadaje się jako dodatek do ciast i tortów. Bardzo dobrze pasuje również do serów pleśniowych i twardszych serów dojrzewających.

Wekowanie w piekarniku – przetwory owocowe w prosty sposób

Standardowa domowa metoda pasteryzacji słoików z przetworami polega na ich gotowaniu w dużym garnku wypełnionym wodą. Warto jednak zainteresować się tzw. pasteryzacją na sucho, która w praktyce jest dużo łatwiejsza do wykonania niż tradycyjne gotowanie słoików. Cały proces przebiega w piekarniku i w przeciwieństwie do gotowania dużo łatwiej jest w precyzyjny sposób kontrolować temperaturę w jakiej odbywa się taka pasteryzacja.

Znasz już rodzaje przetworów owocowych (i nie tylko), a także wiesz, jak je przygotować i pasteryzować. Nie pozostaje więc niż innego, jak wyprawa do sklepu po solidny zapas składników i przystąpienie do pracy nad przetworami na zimę. Powodzenia!