Chałka z kruszonką

Chałka z kruszonką to puszyste, drożdżowe pieczywo o delikatnie słodkim smaku i maślanym aromacie, które idealnie sprawdza się zarówno na śniadanie, jak i do popołudniowej kawy. Złocista skórka i chrupiąca kruszonka dodają jej wyjątkowego uroku i domowego charakteru.

Mąkę pszenną przesiej do dużej miski, aby napowietrzyć ją i pozbyć się ewentualnych grudek. Zrób w środku spore wgłębienie.

Świeże drożdże pokrusz i umieść w wykonanym wgłębieniu. Dodaj łyżeczkę cukru i zalej 100 ml letniego (nie gorącego!) mleka. Delikatnie wymieszaj drożdże z mlekiem i cukrem. 

Miskę przykryj czystą ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na około 10 minut. W tym czasie drożdże powinny zacząć pracować, tworząc charakterystyczną „czapeczkę”.

Gdy rozczyn rośnie, przygotuj pozostałe składniki. Jeśli używasz rodzynek, przepłucz je pod bieżącą wodą i sparz wrzątkiem. Następnie osusz je na papierowym ręczniku.

Do wyrośniętego rozczynu dodaj pozostałą część letniego mleka, masło w temperaturze pokojowej pokrojone na mniejsze kawałki, cukier, cukier waniliowy, sól i jedno roztrzepane jajko. Całość wyrabiaj ręcznie przez około 10–15 minut, aż ciasto stanie się elastyczne i będzie odchodzić od brzegów miski. Jeśli używasz miksera z hakiem, wyrabiaj ciasto przez około 7–8 minut na średnich obrotach. Na końcu wyrabiania dodaj rodzynki (jeśli ich używasz) i delikatnie wmieszaj je w ciasto, aby równomiernie rozprowadzić.

Gotowe ciasto uformuj w kulę, przełóż do natłuszczonej miski, przykryj czystą ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na około 60 minut do wyrośnięcia. Ciasto powinno podwoić swoją objętość.

Po wyrośnięciu wyjmij delikatnie ciasto na lekko oprószoną mąką powierzchnię i jeszcze raz krótko zagnieć, aby usunąć nadmiar powietrza.

Podziel ciasto na trzy równe części i uformuj z nich długie wałki o jednakowej grubości (około 30–35 cm). Połóż wałki obok siebie i zapleć je w warkocz, zaczynając od środka i kierując się ku końcom. Pamiętaj, aby zapleść ciasto dość luźno, ponieważ podczas wyrastania znacznie zwiększy swoją objętość.

Gotową chałkę delikatnie przenieś na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia.

W misce wymieszaj mąkę z cukrem i cynamonem (jeśli go używasz).

Dodaj zimne masło pokrojone w drobną kostkę i rozetrzyj całość palcami, aż powstanie sypka kruszonka.

Odstaw kruszonkę do lodówki na około 15 minut, aby stała się bardziej zwarta.

Sprawdź: Jak zrobić idealną kruszonkę do ciasta?

Uplecioną chałkę przykryj ściereczką i pozostaw w ciepłym miejscu na około 30 minut do ponownego wyrośnięcia.

Rozgrzej piekarnik do temperatury 160°C (tryb góra-dół z termoobiegiem).

Wyrośniętą chałkę delikatnie posmaruj roztrzepanym jajkiem za pomocą pędzelka. Obficie posyp kruszonką, delikatnie ją dociskając, aby podczas pieczenia nie osypała się.

Wstaw chałkę do nagrzanego piekarnika i piecz przez około 30–35 minut, aż nabierze złotobrązowego koloru. Jeśli zauważysz, że chałka zbyt szybko się rumieni, możesz przykryć ją folią aluminiową.

Upieczoną chałkę wyjmij z piekarnika i odstaw na kratce do całkowitego ostygnięcia.

Sprawdź: Jak upiec idealne ciasto drożdżowe?

Podanie

Chałka maślana najlepiej smakuje, gdy jest jeszcze ciepła, pokrojona na kromki i podana z dodatkiem masła, dżemu lub miodu. To idealny wypiek na śniadanie, podwieczorek czy jako dodatek do popołudniowej kawy lub herbaty.

Klasyczna chałka drożdżowa świetnie komponuje się również z pastami do chleba, twarożkiem czy nawet wędlinami. Jest uniwersalnym wypiekiem, który sprawdzi się na każdą okazję.

Jeśli chcesz przechować chałkę na dłużej, najlepiej zawiń ją w czystą ściereczkę lub przechowuj w szczelnym pojemniku. Możesz również pokroić ją na kromki i zamrozić - po rozmrożeniu i lekkim podgrzaniu będzie smakowała niemal jak świeża.

Wskazówki i ciekawostki

Oto istotne wskazówki dotyczące przygotowania chałki:

Jak upiec idealną chałkę?

• Wszystkie składniki powinny być w temperaturze pokojowej, a mleko letnie, aby drożdże mogły prawidłowo pracować.
• Szybka chałka z kruszonką to mit. Dokładne wyrabianie ciasta przez minimum 10 minut pozwoli uzyskać elastyczną strukturę, która gwarantuje puszystość wypieku.
• Domowa chałka maślana z kruszonką potrzebuje czasu, aby wyrosnąć. Nie przyspieszaj tego procesu, ponieważ właśnie podczas wyrastania ciasto nabiera charakterystycznej lekkości.
• Podczas formowania warkocza staraj się nie ściskać ciasta zbyt mocno, aby mogło swobodnie wyrosnąć.
• Prawdziwa chałka powinna być pieczona w umiarkowanej temperaturze, aby równomiernie się upiekła i nie przypalała z wierzchu.

Warianty chałki drożdżowej

• Chałka maślana – klasyczna wersja z dodatkiem masła, które nadaje wyrazisty smak i zapach.
• Chałka z rodzynkami – tradycyjna opcja z dodatkiem rodzynek, które nadają słodki, owocowy akcent.
• Chałka na słodko z dodatkiem kandyzowanej skórki pomarańczowej lub cytrynowej.
• Chałka domowa z dodatkiem suszonych moreli zamiast rodzynek.
• Chałka z kruszonką – najbardziej wytworna wersja, gdzie puszyste ciasto kontrastuje z kruchą, słodką kruszonką.

Zobacz także przepisy na inne ciasta drożdżowe:

• Drożdżowe bułeczki
• Drożdżowe odrywane bułeczki z jeżynami
• Bułki drożdżowe z borówką amerykańską
• Ciasto drożdżowe z rabarbarem

Często zadawane pytania

Jak się robi kruszonkę do chałki?

Kruszonkę do chałki przygotowuje się z trzech podstawowych składników: masła, cukru i mąki pszennej. Wszystko razem zagniata się palcami lub rozciera do momentu uzyskania sypkiej, grudkowatej konsystencji. Gotową kruszonką posypuje się na wierzch chałki przed pieczeniem, co nadaje jej słodkiego, chrupiącego wykończenia.

Czym różni się chałka od drożdżówki?

Chałka to większy, zazwyczaj zaplatany bochenek drożdżowego ciasta, który najczęściej piecze się bez nadzienia. Z kolei drożdżówka to pojedyncza, słodka bułka, często z dodatkiem owoców, sera, maku lub kruszonki. Chałka jest bardziej uniwersalna – możesz ją jeść zarówno na słodko, jak i na słono.

Czy do chałki dodaje się jajko?

Tak, jajko jest jednym z podstawowych składników ciasta na chałkę. Dodaje ciastu elastyczności, lekkości i ładnego, żółtawego koloru. Jajko możesz również wykorzystać do posmarowania wierzchu chałki, aby uzyskać błyszczącą i apetyczną skórkę po upieczeniu.

Jaka mąka jest najlepsza do chałki?

Do przygotowania chałki najlepiej sprawdza się mąka pszenna tortowa typ 450 lub uniwersalna typ 550.

Czym posmarować chałkę przed pieczeniem?

Najlepiej użyć roztrzepanego jajka, czasem z dodatkiem łyżki mleka lub śmietanki. Taka mieszanka sprawi, że po upieczeniu chałka będzie miała piękny, złocisty połysk i lekko chrupiącą skórkę. Dzięki temu wygląda apetycznie i zyskuje dodatkowy aromat.