Żurek na zakwasie i boczku wędzonym tradycyjny

Żurek na boczku to jedna z najbardziej charakterystycznych i uwielbianych zup w polskiej kuchni. Jego wyjątkowy smak zawdzięcza naturalnemu zakwasowi, który nadaje mu lekko kwaśny posmak, a także aromatycznym dodatkom, takim jak wędzony boczek, biała kiełbasa i majeranek. To tradycyjne danie często pojawia się na wielkanocnym stole, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby cieszyć się nim przez cały rok. Przygotowanie żurku nie jest trudne, poniżej przedstawiamy krok po kroku jak to zrobić.

Zacznij od przygotowania aromatycznego wywaru. W dużym garnku zagotuj wodę. Następnie włóż do niej białe kiełbasy i dodaj przyprawy: ziele angielskie, pieprz czarny oraz liście laurowe. Całość gotuj na średnim ogniu przez około 30 minut, aż kiełbasy będą miękkie. W tym czasie kiełbasa uwolni swoje soki i aromaty, tworząc bazę dla esencjonalnego wywaru.

Podczas gotowania wywaru pokrój wędzony boczek w drobną kostkę. Rozgrzej patelnię i wrzuć boczek, smażąc go na średnim ogniu, aż zacznie się wytapiać tłuszcz i uzyska złocisty kolor. Następnie dodaj drobno posiekaną cebulę i smaż całość przez kilka minut, aż cebula stanie się miękka i lekko skarmelizowana.

Podsmażony boczek z cebulą przełóż do garnka z wywarem. Wrzuć również przeciśnięte przez praskę ząbki czosnku. Gotuj przez kolejne 10 minut.

Następnie wlej zakwas – najlepiej przecedzony przez sitko, aby pozbyć się ewentualnych osadów. Po dodaniu zakwasu gotuj całość na małym ogniu przez kolejne 15–20 minut, aby wszystkie smaki się połączyły.

Na około 5 minut przed końcem gotowania dodaj tarty chrzan, który doda lekkiej ostrości i wyrazistości smaku. Wsyp również suszony majeranek, który doskonale komponuje się z zakwasem i mięsem. Dopraw żurek solą oraz świeżo mielonym pieprzem, dostosowując ilość przypraw do własnych preferencji.

Jeśli lubisz kremową konsystencję zupy, możesz dodać do niej 2–3 łyżki śmietany 18%. Warto wcześniej zahartować śmietanę, mieszając ją z kilkoma łyżkami gorącego żurku, aby uniknąć jej zwarzenia się.

Podanie

Żurek najlepiej smakuje podany gorący, z dodatkiem pokrojonych w ćwiartki jajek na twardo oraz kawałkami białej kiełbasy. Możesz także serwować go z pajdą świeżego chleba lub chrupiącym, opieczonym w piekarniku pieczywem.

TIP DIETETYCZNY

• Żurek można podać w chlebie własnego wypieku.
• Zamiast jaj do żurku można dodać kilka ziemniaków. Z kolei śmietanę można zastąpić mlekiem.

Sprawdź też: Przepis na tradycyjny żurek wielkanocny.

Żurek na zakwasie - wskazówki

Przygotowanie idealnego żurku wymaga nie tylko dobrego przepisu, ale także kilku praktycznych wskazówek, które pomogą wydobyć pełnię aromatu tej tradycyjnej polskiej zupy.

• Najlepszy smak uzyskasz, używając domowego zakwasu na żurek wielkanocny. Jednak, jeśli nie masz czasu na jego przygotowanie, możesz użyć gotowego zakwasu z butelki. Zupa z przepisu na żurek na zakwasie z butelki jest równie smaczna i znacznie szybszy w przygotowaniu.
• Wybierając boczek do żurku, postaw na wędzony. Wywar przygotowany na wędzonym boczku nadaje zupie wyjątkowy i niepowtarzalny smak. Możesz również eksperymentować, łącząc różne rodzaje wędzonek – żurek na wędzonce z dodatkiem szynki czy żeberek będzie równie pyszny.
• Jeśli zupa wyjdzie ci zbyt gęsta, możesz ją delikatnie rozcieńczyć wodą lub bulionem. Pamiętaj jednak, że tradycyjny żur z zakwasu powinien mieć dość ciężką konsystencję.
• Klasyczny żurek podaje się z jajkami na twardo, ale możesz go wzbogacić o inne dodatki. Świetnie sprawdzą się gotowane ziemniaki, plastry wędzonej kiełbasy czy grzanki z chleba.

Dodatkowo warto wiedzieć, że żurek na zakwasie z boczkiem świetnie nadaje się do przechowywania. Możesz go przygotować dzień wcześniej – jego smak będzie jeszcze lepszy po odstaniu.

Różne warianty żurku

Żurek, choć ma swoją tradycyjną recepturę, jest zupą niezwykle elastyczną, pozwalającą na liczne modyfikacje i eksperymenty kulinarne. Dzięki temu każdy może znaleźć wersję idealnie dopasowaną do swoich preferencji smakowych lub wymagań dietetycznych. Oto kilka popularnych wariantów tego klasycznego dania:

• Żurek postny: Jeśli chcesz przygotować wersję postną, pomiń boczek i kiełbasę. Zamiast tego możesz dodać więcej warzyw, takich jak marchew, pietruszka czy seler.
• Żurek z grzybami: Dodanie suszonych grzybów do wywaru nada zupie głębszy, leśny aromat. Świetnie komponują się z nim borowiki lub podgrzybki.
• Żurek z białą kiełbasą: Zamiast gotować kiełbasę w zupie, możesz ją upiec w piekarniku i podać osobno, pokrojoną w plasterki.
• Żurek w chlebie: Jeśli zależy Ci na efektownej prezentacji, możesz podać żurek w wydrążonym bochenku chleba. To nie tylko pięknie wygląda, ale także dodaje zupie dodatkowego smaku.

Zobacz: Przepis na żurek postny.

Żurek na zakwasie to zupa, która ma tyle wersji, ilu kucharzy. Niezależnie od tego, jak go przygotujesz, kluczem do sukcesu jest dobrej jakości zakwas i odpowiednio dobrane proporcje składników. Eksperymentuj z przepisem, dostosowując go do swoich preferencji smakowych. Pamiętaj, że sekret, jak zrobić dobry żurek na zakwasie, tkwi w cierpliwości i starannym doborze składników.

Żurek to nie tylko zupa – to element polskiej tradycji kulinarnej, który łączy pokolenia przy świątecznym stole. Niezależnie od tego, czy przygotowujesz tradycyjny żurek na zakwasie, czy jego nowoczesną interpretację, z pewnością zachwycisz nim swoich bliskich. Smacznego!

Zobacz także inne nasze przepisy na potrawy wielkanocne:

• Babeczki wielkanocne z lukrem
• Pascha wielkanocna
• Wielkanocna zupa chrzanowa
• Tradycyjny mazurek wielkanocny
• Tradycyjny domowy pasztet wielkanocny

Często zadawane pytania

Jak długo gotować żurek na zakwasie?

Czas gotowania żurku na zakwasie zależy od użytych składników i intensywności smaku, jaki chcemy uzyskać. Wywar mięsny (np. na białej kiełbasie i boczku) powinien gotować się około 30–40 minut, aby nabrał głębokiego aromatu. Po dodaniu zakwasu zupę należy gotować jeszcze przez 15–20 minut na małym ogniu, mieszając co jakiś czas, aby uniknąć rozwarstwienia płynu. Łączny czas gotowania żurku to około 45–60 minut.

Czy do żurku daje się boczek wędzony?

Tak, boczek wędzony to jeden z kluczowych składników wielu tradycyjnych przepisów na żurek. Nadaje on zupie intensywny aromat i wzbogaca jej smak. Boczek można wcześniej podsmażyć na patelni, aby wytopić z niego tłuszcz, co dodatkowo podkreśli głębię smaku całej potrawy.

Czym doprawić żurek na zakwasie?

Podstawowymi przyprawami, które podkreślają smak żurku, są sól i świeżo mielony pieprz. Kluczową rolę odgrywa także suszone majeranek, który nadaje zupie charakterystycznego, ziołowego aromatu. Dodatkowo warto dodać ząbki czosnku, które wzmacniają smak, a także tarty chrzan, jeśli lubimy bardziej wyrazistą i ostrzejszą wersję żurku. Dla delikatniejszego efektu można wzbogacić zupę śmietaną.

Kiedy dodać zakwas do żurku?

Zakwas należy dodać do zupy dopiero po ugotowaniu wywaru – czyli po około 30–40 minutach gotowania kiełbasy i boczku. Najlepiej robić to stopniowo, mieszając, aby uniknąć powstawania grudek. Po dodaniu zakwasu żurek powinien gotować się jeszcze przez 15–20 minut na małym ogniu. Należy unikać gwałtownego gotowania, ponieważ może to wpłynąć na konsystencję zupy.

Ile zakwasu na 4 litry żurku?

Ilość zakwasu zależy od preferowanej intensywności smaku. Standardowa proporcja to 500 ml zakwasu na 2 litry wody. Dla 4 litrów żurku najlepiej użyć około 1 litra zakwasu. Jeśli lubisz bardziej kwaśny smak, możesz dodać nieco więcej, ale warto robić to stopniowo, próbując zupy, aby uniknąć zbyt intensywnego zakwaszenia.

Czy do żurku dodaje się cebulę?

Tak, cebula jest często używana w żurku. Można ją pokroić w drobną kostkę i zeszklić na patelni razem z boczkiem przed dodaniem do wywaru. Niektórzy gotują cebulę w całości razem z kiełbasą i boczkiem, a później ją usuwają, aby zupa była bardziej klarowna. Cebula dodaje delikatnej słodyczy i wzbogaca smak potrawy.

Kiedy dodać śmietanę do żurku?

Śmietanę najlepiej dodać na sam koniec gotowania, gdy żurek jest już gotowy i zdjęty z ognia. Aby uniknąć zwarzenia, warto ją wcześniej zahartować – do miseczki wlać kilka łyżek gorącego żurku i wymieszać ze śmietaną, a dopiero potem dodać do garnka. Śmietanę można pominąć, jeśli wolisz bardziej klasyczny, kwaskowy smak zupy.